|
|
|
Tirit Hakkında |
 |
Göksen
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 23.01.2015
Mesajlar: 6647
Şehir: Adana |
Kısa URL: https://ml.md/lc105540
Gönderme Tarihi: 28.Şub.2015
1,557 defa indirildi / yazdırıldı
|
Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi
Tirit, Osmanlılardan günümüze gelen bir yemektir. Tiritin o dönemde varlığına dair şu olay anlatılır: IV. Murat zamanında Girit adasının alınması için yapılan seferlerin uzun sürmesi padişahı oldukça huzursuz eder ve sarayda Girit adını duymak istemediğini, söyleyenin kellesinin vurulacağını söyler. Aradan yıllar geçer ve ada alınır. Ancak bunu padişaha kimse söyleyemez. Bir gün sarayda ziyafet verilir ve yemeklerin arasında Tirit de bulunmaktadır. Sadrazam ziyafetten kalktıktan sonra padişah IV Murada: Tirit yedik, Giriti aldık diyerek en nihayetinde adanın alındığını söyler. Topkapı Sarayı arşivinde 16.y.y.a ait olduğu tahmin edilen bir belgede mevsimlere göre verilen yemek listelerinde Tirit de bulunmaktadır. Türklerin Anadoluya gelmeden önce de bu yemeği bildikleri; yağlı et suyuna ekmek ya da bulgur katarak tirit yaptıkları belirtilmektedir. Ayrıca tirit sözünün aslının Arapça serid den geldiği; bu sözün Arap ve Fars kültüründe değişikliklere uğrayarak Orta Asyaya kadar yayıldığı tahmin edilmektedir.
Tirit yalnızca Tosyada değil, Anadolunun birçok yerinde de yapılan bir yemektir. Sözlü kültürümüzde de sıklıkla karşılaştığımız bu yemeğin adı Anadolunun pek çok yerinde farklı anlamlarda kullanılmaktadır. Örneğin; Sivasta her şeye burnunu sokan kimseye tirit, İçelde yoksul kimseye tiritak, Kayseride pastırmacılıkta kullanılan sığırın bel kemiği bölümündeki ete tiritlik denilmektedir. Deyimlerde de; tirit gibi, tiridi çıkmak ve sade suya tirit şeklinde kullanımlarına rastlamaktayız. Birçok yörede etli yemeklerin suyuna tirit denilmektedir. Türkülerimizde de yerini alır:
Of ooooof
Manda yuva yapmış söğüt dalına Amman Amman
Yavrusunu sinek kapmış gördün mü amanini yandım
Tiridine tiridine tiridine bandım
Bedafa mı sandın para vidim aldım
türküsünde de bu anlamda kullanılmıştır.
Akdeniz Bölgesinde fasülyeli, tahinli ekşili, soğanlı, sarımsaklı, et sulu; Ege Bölgesinde etli, kıymalı, kazlı, hindili, tavuklu, tavşan etli, nohutlu; Orta Anadolu Bölgesinde patlıcanlı, sarımsaklı, yoğurtlu, yumurtalı vb. tiritler yapılmakta ve bayatlamış ekmeklerle tüketilmektedir.
Besin değeri açısından da üstün özelliklere sahip olan tirit her mevsimde her köy evinde yapılabilen bir yemektir.
|
Tirit Hakkında |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc171145
Gönderme Tarihi: 30.Mar.2023
142 defa indirildi / yazdırıldı
|
Her yörede farklı şekilde yapılan bu yemek bir Orta Asya geleneği. İsmini çoğunlukla Karadeniz bölgesinde duyduğumuz tirit yemeği, yöredeki popülerliği sebebiyle şarkılara ve türkülere konu bile olmuş bir lezzet. Ayrıca Kastamonu mutfağının yöresel bir yemeği olarak kabul ediliyor. Günümüzde tirit deyince akıllara ilk olarak hala Kastamonu geliyor olsa bile, Konya'da, Balıkesir'de, Kayseri'de, Samsun'da, Şanlıurfa'da yani kısacası pek çok yörede sıklıkla tüketilen yemekler arasında.
Bu yemek ilk olarak yoksulluktan ortaya çıkmış bir tarif. Bayatlamış ekmekleri değerlendirmek amacıyla ortaya çıkan bu tarif, zamanla Anadolu mutfağının bir sembolü haline geldi. Yani anlayacağınız üzere tirit yemeği bayat ekmeklerle et suyunun buluşmasını ifade ediyor.
|
|
Tirit Hakkında Tarifleri Diğer Konular
|
|
