|
|
|
Karpuz |
 |
kadriye09
Aşçı
Kayıt: 15.09.2009
Mesajlar: 14
Şehir: Isparta |
Kısa URL: https://ml.md/lc41134
Gönderme Tarihi: 27.Eyl.2009
2,881 defa indirildi / yazdırıldı
|
Beril Kantar
Yaz sıcakları bastırdığında hepimiz aynı dertten muzdarip oluruz. Aşırı sıcaklar kimimizi gölge köşelere kaçırır, kimimize kapı, pencere açtırır. Bazıları ise serinleyebilmek için içine buz parçaları doldurdukları su şişelerini yanlarından ayırmazlar. Sıcaklar gerçekten de sağlık açısından tehlike yaratabilecek seviyelere ulaşabilir. Bu durumda bizi sıcaktan kurtaracak hemen her şeye sarılırız. Klimalar, vantilatörler ya da odalarımızı serinleten rüzgar bir nebze olsun rahat soluk almamızı sağlar, üzerimize yığılan kavurucu sıcağı hafifletir. Karpuz, aslında lezzetli bir besindir. Temel işlevi de serinletmek değildir. Buna karşın lezzeti, serinletici etkisiyle birleştiğinde, ne klima ne de vantilatör aranır. Bir dilim karpuz kafidir sıcaklarla boğuşan bünyelere... Karpuz; kabakgiller familyasına mensup bir meyvedir. Belki çok ilginç gelebilir ama karpuzun ana vatanı Afrika'nın tropikal bölgeleridir. Biraz düşününce, karpuzun neden bu kadar serinletici bir özelliğinin olduğunu rahatlıkla görebiliriz. Tropikal bölgeler her daim nemli ve sıcak havaların hakim olduğu coğrafyalardır. İçimize bir tutam serinlik serpen karpuzun anavatanının bu coğrafyato olması, bu açıdan bakıldığında son derece tutarlıdır...
Tarihin hemen her döneminde önemli bir ticaret malı olan karpuz, dünyanın pek çok bölgesinde yetiştirilmektedir. Bununla birlikte iklimlere uyum sağlayarak farklılaşan karpuz çeşitleri kimi bölgelerle özdeşleşmiştir. Dünya çapında günümüzde yaklaşık 400-450 farklı çeşitte karpuz yetiştirildiği dile getirilmektedir. Bu türleri birbirinden ayıran temel özellikleri ise hem kabuğunun hem de çekirdeklerinin renkleri, karpuzun şekli ve büyüklüğü ile kabuğunun desenleridir. Karpuz ilkbaharın sonlarından itibaren, sonbaharın sonlarına kadar tüketilebilen bir üründür. En çok karpuz ise temmuz ayının sonlarına doğru çıkmaya başlar ve Eylül ayının başlarına kadar olan süre karpuzun en bol olduğu dönemdir.
Bir karpuz nasıl olmalı?
Sıcak havalarda bizi serinleten fakat sadece serinletmekle kalmayan, aynı zamanda eşsiz lezzetiyle damak tadımıza da hitap eden karpuzun belirli özellikleri vardır. Her şeyden önce, karpuzun "sulusu" makbuldür. Bol sulu karpuz, sıcak havalarda vücudumuzun su kaybının hafiflemesini sağlar. Ayrıca karpuzun kırmızı rengi ve güzel lezzeti de vazgeçilmez özelliklerindendir. Cinsine göre değişmekle birlikte, genellikle en doğal karpuzlar çekirdeği fazla olan karpuzlardır. Çekirdeklerinin siyah ya da siyah-sarı alacalı oluşu da karpuzun güzel olduğunun bir belirtisidir.
Karpuz seçerken
Yukarıda sayılan özelliklere sahip karpuzu seçmek de bir ustalık işidir. Karpuz seven ve sık sık tüketenler zamanla deneyimleri sayesinde iyi karpuzu uzaktan seçebilirler. İşte karpuz seçerken dikkat etmemiz gereken niteliklerden bazıları: Hafifçe vurulduğunda tok ve titreşimli bir ses çıkmalı: Bilinen en eski karpuz seçme yöntemlerinden bir tanesi, karpuzu ellerimizle hafifçe yoklamaktır. Parmaklarımızla ya da avcumuzla karpuza hafifçe vurduğumuzda tok bir ses çıkmalı ve karpuzun içerisinin hafifçe titrediğini hissetmeliyiz. Bu karpuzun içini doldurduğunu, yani olgunlaştığını gösterir.
Renk: Karpuzun dışının rengi koyu yeşil ve açık yeşil tonlarını barındıran bir görünüme sahip olmalıdır. Ayrıca toprağa değdiği yerde sarımsı bir rengin olması da normaldir. Bu nedenle karpuz seçerken kabuk renginin koyu yeşil tonların hakim olduğu bir renkte olmasına dikkat edilir.
Şekil: Çeşitlerine göre değişmekle birlikte genellikle karpuzun yuvarlak ile elips arasında bir şekle sahip olduğu bilinir. Özellikle ülkemizde meşhur olan Adana ve Diyarbakır karpuzları bu şekle çok yakındır. Buna karşın iç Anadolu'da yetişen karpuzların bir kısmı da tam yuvarlak bir şekle sahiptir. Karpuz satın alırken yuvarlak ya da elipse benzer ve düzgün bir şeklinin olmasına dikkat edilir. Bu şekîf karpuzun yetiştiği yerin uygun olduğunu ve bir engel olmaksızın karpuzun ideal şeklini alabildiğini gösterir. Yamuk ya da { biçimsiz karpuzlar uygun yerlerde ye-A tişmemiş ya da yetişirken zarar görmüş' olabilirler.
Bu özelliklere ek olarak karpuzun iç kısmının da belirli niteliklere sahip olması gerekir. Karpuzu seçerken içini kontrol etmemiz genellikle mümkün olmaz ama yine de bu özellikleri bilmek faydalı olacaktır. Karpuzun içinin rengi tok bir kırmızı tonunda olmalıdır. Pembemsi ya da beyaz renkler karpuzun henüz yeterince olgunlaşamadan toplandığını ya da olgunlaşma imkanı bulamadığını gösterir.
Karpuz deyip geçmeyin
Karpuz sadece sıcaklarda bizleri serinleten ve damak tadımıza hitap eden bir ürün olmakla kalmıyor. Sağlık açısından karpuzun bir takım etkileri bu lezzetli ürünü daha da değerli kılıyor. Lezzetli ve sulu bir karpuz doğadaki en etkili antiok-sidanları da bünyesinde barındırıyor. C ve A vitaminleri karpuzda en çok bulunan faydalı maddelerin başında geliyor. Bu antioksidanlar karpuzla birlikte vücudumuza girerek serbest radikalleri etkisiz hale getirmeye yardımcı oluyorlar. Barındırdığı vitaminlere ek olarak, mensubu olduğu kabakgiller ailesinin genel özelliklerinden biri olan "lifli yapısı" da karpuzu sağlıklı bir ürün olarak ön plana çıkartıyor. Karpuzu kestiğimizde iç kısmının ipliksi yapısı çoğu zaman dikkatimizi çekmiştir, işte bu ipliksi yapılar lifler olarak adlandırılıyor ve böbreklerin, bağırsakların, sindirim sisteminin bütününün ve boşaltım sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı oluyorlar. Aynı zamanda bu lifli yapılar enerji ve zindelik de sağlıyor. Enerji verirken yağ ve kolesterol bakımından son derece düşük değerler taşıması, lifli yapıya sahip karpuzun diyetlerin ve sağlıklı beslenmenin önemli bir parçası olmasını sağlıyor. Karpuzun sağlıklı etkileri bunlarla sınırlı kalmıyor. Beta Karaten adlı madde, karpuzda bol miktarda bulunuyor ve bu maddenin çeşitli kanser türlerine karşı etkili olduğu biliniyor. Aynı zamanda yüksek potasyum değeri, karpuzun kalp dostu bir ürün olmasını ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı bir takım özellikleri de içermesini sağlıyor. Büyük oranda sudan oluşması, karpuzun kolay sindirilebilen ve mideyi yormayan bir besin olarak önem kazanmasında büyük pay sahibi.
Karpuzu tüketirken.
Karpuzun sağlıklı etkilerinden mümkün olduğunca çok yararlanmak için karpuzu aç karnına tüketmek gerekiyor. Karpuz, sofralarımızda genellikle yemeklerden sonra yer alıyor. Buna karşın karpuz aç karnına yenildiğinde çok daha faydalı olabiliyor. Uzmanlar, yemek sonrasında diğer yiyeceklerle birlikte sindirildiğinde, karpuzun yeterli sindirim işlemine tabi tutulmadığını, bunun bir sonucu olarak da lifli yapılardan yeterince faydalanılama-dığını belirtiyorlar. Aç karnına, yemekten önce bir dilim karpuz, tam anlamıyla sağlıklı etkilerinden yararlanmak için en iyi tüketim yolu olarak tarif ediliyor. Karpuzu yerken genellikle çekirdeklerini ayıklarız. Bu da uzmanların dikkat çektiği noktalardan bir tanesi. Karpuz çekirdeği içerisinde bulunan ve 'cucurbocitrin' adını taşıyan madde son derece sağlıklı etkilere sahip. Kan basıncının düşürülmesi ve sindirimin düzenlenmesi konularında vücudumuza yardımcı özellikleri bulunan bu maddeden, çekirdeklerini ayırarak tükettiğimiz karpuz nedeniyle yararlanamıyoruz. %30 oranında protein deposu da olan karpuz çekirdekleri, yurt dışında ekmeklerden kurabiyelere kadar pek çok ürüne katılarak tüketiliyor. Uzmanlar az da olsa karpuz çekirdeğinin tüketilmesi gerektiği yönünde uyarılar yapıyorlar.
Karpuz nasıl yetişiyor?
Özellikle yaz aylarında çoğumuzun favori lezzetleri arasında yer alan karpuz, zahmetli sayılabilecek bir dizi işlem sonucunda önce satıcılara daha sonra da bizlere ulaşıyor.
Karpuz ekilecek olan alan öncelikle bir takım işlemlere tabi tutuluyor. Toprak düzenlenip karpuzun ekileceği bölgelere kanallar açılıyor. Daha sonra çekirdekten yetiştirilmiş olan fideler toprağa dikiliyor ve ilk sulama işlemi gerçekleştiriliyor. Fidelerin bakımına yönelik olarak ilaçlamalar yapılıyor ve koruyucu önlemler alınıyor.
İlkbaharda ekilen karpuzlara, dipleri ça-palanarak ve genel kontroller yapılarak bakım yapılıyor. Gübreleme ve tekrar ilaçlamaların ardından ayda yaklaşık 2-3 kez sulama yapılıyor. Zamanlamasına bağlı olarak ilk karpuzlar Haziran ayının başında toplanabiliyor. Temmuz ve Ağustos aylarında ise karpuzun asıl nasadı yapılıyor.
|
Serinlik Veren Meyve Karpuz |
 |
Cankat
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 04.04.2009
Mesajlar: 725
Şehir: İzmir |
Kısa URL: https://ml.md/lc99530
Gönderme Tarihi: 02.Tem.2014
1,950 defa indirildi / yazdırıldı
|
Anadolujet Magazin
Sıcak günlerde içimizi serinleten, bütün kış yiyebilmek için "Yaz gelse de yesek." dediğimiz karpuz nihayet sofralarımızda
Bu mevsimde çoğumuz kıpkırmızı ve sulu bir karpuzla yazın tüm rehavetini unuturuz.
Üstelik sıcak havalarda karpuz ile yediğimiz peynirin tadını da başka bir hiçbir lezzette yakalayamayız.
Karpuzun görüntüsü, lezzeti, serinletmesi bir yana, saymakla bitmeyen yararları var. İçerdiği bol sıvı nedeniyle böbreklerdeki kum ve taşın temizlenmesinde çok etkilidir. Hararetimizi kesmesinin nedeni ise antioksidan, A ve C vitaminleri içermesindendir. Kanı temizlemesi, unutkanlığa iyi gelmesi, kan basıncını düzenlemesi de bilinen diğer yararlarındandır.
Olgunlaşmış, lezzetli bir karpuz yemek istiyorsanız satın alırken; toprakta yatan kısmının açık sarı renkte olmasına, şeklinin düzgün ve kabuğunun renginin mat olmasına dikkat etmelisiniz.
Kabuğunu tırnağınızla kolayca çizebiliyorsanız o karpuzu gönül rahatlığıyla alabilirsiniz. Bazı karpuzların böcekler tarafından biraz yenmiş olduğunu gördüğümüzde, tereddüt etmek yerine böceklerin olgunlaşmış karpuz kabuklarını tercih edeceğini hatırlatmakta da fayda var.
|
Karpuz Hakkında |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc173444
Gönderme Tarihi: 28.Tem.2023
57 defa indirildi / yazdırıldı
|
Genellikle sıcak yaz günlerinin ferahlatıcı meyvesi (hem meyve hem sebze) karpuz, susuzluğu gidermesinin yanı sıra kişinin sağlığına faydalı olan vitaminler, mineraller, antioksidanlar ve bazı bitki besinleri içerir. Temmuz ayı karpuz için Ulusal Karpuz Ayı'dır. Karpuz (Citrullus lanatus) Cucurbitaceae bitki ailesinin bir üyesidir. Karpuzun yenilebilir kısmı, sulu ve sert kabuklu olgunlaşmış bir meyve olan pepo olarak bilinir. Karpuz yukarıda belirttiğim gibi meyve olarak tüketilir, lakin yine de sebze olarak sınıflandırılır.
Karpuzun yüzde 92'si sudur ve eskiden su kaynağı olarak kullanılmıştır. Karpuzun tarihi 5000 yıl öncesine, Güney Afrika'ya kadar uzanır. Eskiden su miktarının fazla olması nedeniyle karpuz paha biçilemeyen bir meyveydi. Kalahari Çölü bölgesindeki yerli halkın kullandığı biliniyor. Bugünkü karpuz ile karşılaştırıldığında eskiden daha acı bir eti vardı. Karpuzun yenilecek kısmının yanı sıra eskiler, besin kaynağı olarak tohumlarını kavurup yerlerdi. Bir süre sonra (4000 yıl önce) karpuz Mısır'da keşfedildi. Mısır mezarlarında karpuz tohumları ve resimleri keşfedilmiştir. Bazı resimlerde karpuzun oval bir şekilde olduğu betimlenmiştir. Mısır'da karpuz ıslah edilerek acı tadını zamanla tatlı bir tada bıraktı. Böylece karpuz bir su kaynağı olmaktan çıkıp keyifle yenilen bir besine dönüşmüştür. Karpuzun Mısır'daki yolculuğu din kitaplarında da bahsedilir. İncil'de, İsrailoğulları'nın Mısır'dan ayrıldıktan sonra özledikleri yiyeceklerden biri olan karpuzdan söz edilir.
Yunanlılar ve Romalılar karpuzun tıbbi yanını keşfettiler. Önemli Yunan doktorlarından olan Hipokrat ve Dioscoried, karpuzun şifalı özelliklerini övdüler. Karpuz idrar söktürücü olarak kullanılıyor, güneş çarpmasına uğrayan çocukların kafalarına karpuzun ıslak ve serinletici kabuğu konuluyordu, bu sayede tıp literatürüne de girdi. Karpuzun tarihi serüveninin yeni durağı Hindistan ve Çin. Karpuz 7. yüzyılda Hindistan'da yetiştirilmeye başlandı ve 10. yüzyılda Çin'e ulaşmıştı. Moors, karpuzu 13. yüzyılda İber Yarımadası'na getirdi ve oradan da Güney Avrupa'ya yayıldı. 17. yüzyıla gelindiğinde karpuz Avrupa'da sıkça, sevilerek tüketiliyordu. Karpuzun Avrupaya gelişinde Avrupalı sömürgecilerin yanı sıra Afrika'dan gelen kölelerin de etkili olduğu düşünülüyor. Latince ismi ise 'Citrullus Vulgaris' olan karpuz sözlüklerde 'kabakgillerden, sürüngen gövdeli, parçalı sert yapraklı, sarı çiçekler açan bir bitkinin dışı yeşil kabuklu, içi kırmızı ve sulu, iri meyve' olarak anılır. Karpuz ile birlikte anılan kavun da kabakgillerdendir. Sebze familyasından gelen kavun ve karpuz tatlarından dolayı kendilerini 'meyve sınıfından' saydırmayı başarmışlardır." Yaz aylarının boğucu sıcaklarında biraz serinlik arayanların sofralarından eksik etmediği karpuzu konu edineceğimiz yazının başlığını –kesip biçerek– edebiyatımızın usta kalemi Refik Halid Karay'dan ödünç aldık. Yazın en çok tüketilen yiyeceklerinden biri olan karpuz binlerce yıldır hayatımızda. Dünden bugüne kitaplarda, gazete ve dergilerde karpuz üzerine yazılmış yüzlerce yazı bulunmakta.
Rerik Halit Karay, "Karpuz, merkezi arzdan bize gönderilen bir hediye kutusu: Açınca küremizin ateşin bağrının soğumuş bir manzaracığı ile karşılaşırız; içinde ateşin rengi hâlâ var; fakat alevler ne tatlı bir su kesilmiş!" demiş.
KAYITLARA geçen ilk karpuz hasadı 5000 yıl önce Mısır'da gerçekleşti. Çoğunluğunun su olması nedeniyle, ilk zamanlarda su kaynağı olarak kullanılıyordu. Günümüzde Japonya'da kare şeklinde karpuzlar yetiştirilmektedir. Dünya çapında 96 ülkede 1.200'den fazla karpuz çeşidi bulunmaktadır. Dünyada Çin karpuz üretiminde ilk sırayı alırken, Amerika 7. sıradadır. Türkiye ise Çin'in ardından 2. sıradadır. Sanılanın aksine karpuz çekirdeğini yutmak zararlı değildir. Karpuz; yaz aylarının en mükemmel meyvelerinden biri bana göre. Ayrıca, serinletici özelliğinden dolayı dünyada en çok tüketilen meyveler arasında. Sağlığa iyi gelen meyveler sıralamasında ilk sıralarda yer alması sebebiyle karpuzun, bütün vücuda faydası olduğunu söylemek son derece yerinde bir ifade olacaktır. Karpuz, yüzde 90'ı su olduğu için mükemmel bir serinletici ve nemlendiricidir. Tam bir A vitamini deposu olan karpuzun gözleri dinlendirdiği ve beslediği, bağışıklık sistemini güçlendirdiği biliniyor.
|
Karpuz |
 |
gül
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 08.08.2007
Mesajlar: 9058
Şehir: izmit |
Kısa URL: https://ml.md/lc176351
Gönderme Tarihi: 09.Şub.2024
112 defa indirildi / yazdırıldı
|
Denize düşen karpuz kabuğunun yazın habercisi sayılması boşa değildir. Yaz sıcakları kendini göstermeye başladığında işini bilen vücudumuz, su içeriği yüksek olan karpuza yöneliverir. Gayet de haklıdır; çünkü karpuz potasyum, posa ve su yönünden en zengin içeriğe sahip meyvelerden biridir. Üstelik çok da lezzetlidir. Siz de yaz aylarında öğünlerinize karpuz ekleyerek ferah kalabilirsiniz. Ancak diyabet hastasıysanız şeker içermesi sebebiyle makul miktarlarda tüketmeniz gerektiğini bilmelisiniz.
|
|
Karpuz Tarifleri Diğer Konular
|
|
