ZEHİRLENME NEDENLERİ
A — Bakterilerle ileri gelen zehirlenmeler :
Bu çeşitli zehirlenmeler oldukça yaygındır. Bakteriler yiyeceklere bulaşarak onları çeşitli şekillerde bozarlar. Yiyecekler bakterilerin kolayca ûreyebileceği lezzettedir. Bir de bunlara ışık, ısı, rutubet gibi fiziki' etmenler tesir ediyorsa bakteriler çok çabuk üreyerek yiyecekleri tehlikeli hale koyarlar. Bakteriler asit olmayan gıda maddelerinde daha kolay ürerler. Örneğin et, süt, balık vb.. Bu tip zehirlenmelerde bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı, dermansızlık, titreme, ateş vb. gibi arazlar vardır.
Bu zehirlenmelerin önüne geçmek için şu hususların gözönünde bulundurulması gereklidir:
a — Besin maddelerini mikropların üreyemiyeceği bir ortamda saklamak gerekir. (Buzdolap, soğuk yer gibi),
b — Evlerinde buzdolabı ve soğuk yeri olmayan kimseler yiyecekleri günlük ihtiyaç miktarı kadar alınmalıdır.
c — Ellerinde, yara çıban olan kimseler yemek hazırlama işleriyle meşgul olmamalıdırlar.
d — Nezle, bronşit vb. gibi hastalıklı olanlar da yiyecek işleriyle uzun zaman uğraşmamalıdırlar.
e — Yiyecekleri ayıklarken, doârarken, yıkarken, pişirirken temizlik kurallarına son derece önem vermelidir.
f — Bozulmuş konserve gıdaları katiyen kullanmamalıdır. Konservenin bozulması kapağındaki şişkinlikle, kokmasivle. hava kabarcıklarının olmasıyla kendini belli eder. Böyle bir konserve hemen atılmalıdır.
g — Konserve gıdaları mümkünse yemeden önce beş dakika kaynatmalıdır.
B — Kimyasal gıda zehirlenmeleri :
Bu tip zehirlenmeler ağır madenlerden ileri gelir. Örneğin bakır, çinko, arsenik gibi madenler yağda bunların tuzları zehirlenmelere neden olur.
Demir, kalay, alüminyum gibi madenler zehirlenmelere sebep olmadığından mutfak âletleri daha ziyade bu madenler kullanılarak yapılır.
Meyve ve sebze çeşitli haşarelerden korumak için arsenik ilâçlar kullanılır. Böyle ilâçlı bir sebze ya da meyve iyice yıkanmadan yenirse bu tip zehirlenme oluşur. Böyle zehirlenmelerde ölüm olayı görülür.
Bu zehirlenmelerin önüne geçmek İçin şu hususlar gözönünde bulundurmak gerekir:
a — Yiyecekleri alüminyum kaplarda pişirmelidir.
b — Bakır tencereleri iyice kalaylı olarak kullanmalıdır. Kırmızısı çıkmış bakır kapların her zaman tehlikeli olacağını hatırdan çıkarmamalıdır.
c — Sırları çıkmış çinko kapları kat'iyyen kullanmamalıdır.
d — Asit yapıdaki yiyecekler, çinko kaplarda pişirilmemeli ve saklanmamalıdır. Örneğin, domates, salata, yoğurt vs. gibi.
e — Meyve ve sebzeleri iyice yıkamadan kullanmamalıdır.
f — Gümüş kapları kullanırken iyice yıkamadan kullanmamalıdır.
