Peynirli Lezzetler
THY Skylife
Yiyecek ve içecek listelerimizde vazgeçilmez saydığımız temel besin maddeleri vardır ki bunlar keşfedildikleri günden beri sofralarımızdaki yerlerini korurlar.
Bunlardan biri de
peynirdir
Tarihi o kadar eskiye dayanıyor ki dünyada ilk kez nasıl ve ne zaman üretildiğini gösteren kesin bir bilgi henüz ele geçmemiş.
Araştırmacılar,
peynir ile ilgili ilk bilgilere Sümer dönemine ait eserler sayesinde ulaşmışlar. Yapıldığı ilk dönemlerde sadece beslenme ihtiyacını karşıladığı varsayılan
peynir, zaman içinde gelişip çeşitlenmiş ve günümüz damak tadının olmazsa olmaz lezzeti haline gelmiş.
İnsanlar tarihin ilk dönemlerinde sıvıları saklamak ya da taşımak için kapları değil, h
ayvan tulumlarını veya
işkembelerini kullanıyorlardı. İhtimal odur ki bir
koyun ya da
keçi işkembesinde saklanan
süt,
işkembenin şirden bölümündeki pıhtılaştırıcı özelliğe sahip bir enzim sayesinde yoğunlaştı -ve biraz yumuşak da olsa- tarihin ilk
peyniri ortaya çıktı. Zaman içinde kahvaltıdan yemeğe her sofraya yerleşti.
Peynir besleyici ve lezzetli bir besin. Özellikle gelişme çağındaki çocuklar üzerinde son derece önemli faydaları var. Uzun süre saklanabilmesi ve her ortamda zahmetsizce hemen tüketilebilmesi ise cabası. Bu nedenle de
peynir, basit bir sabah kahvaltısından görkemli bir ziyafete kadar bütün mönülerde beğeniyle yerini alır. Fransızların fromage, İtalyanların formaggio, İspanyolların queso, Almanların kase, Rus ve Boşnakların sir, Farsların penir, Hintlilerin paneer, Arapların cebn ya da cübn, Yunanlıların tiri, eski Türklerin ağrımşık, akerişimik, sogut, bışlak, irimçik diye adlandırdıkları
peynir; Anadolu ve İstanbul sofralarının temel gıdası olma özelliğini günümüzde de sürdürüyor.
Peynir
yemekleri denildiğinde sevgili Artun Ünsalın Süt Uyuyunca adlı muhteşem eseri akıllara gelir. Bu eserinde Ünsal,
peynir hakkında bilinmeyen ya da merak edilen son derece değerli bilgileri paylaşır: Fransanın 243 çeşit
peyniri var, bizde ise birkaç çeşit
peynir var derler. Halbuki doğru değildir. Özünde sekiz çeşit
peynir vardır ve onların varyasyonları vardır. Değişik
sütlerden ya da
süt karışımlarından yaparsınız, bekletme sürelerini değiştirirsiniz, değişik sürelerde
peyniri haşlarsınız, yani moda tabiri ile her birinden bir kombin çıkartırsınız. Özünde sekiz çeşit olan
peynirler ise, teleme şeklinde gördüğümüz taze
peynirler, yumuşak kabuğu küflü beyaz
peynirler, kabuğu yıkanmış
peynirler, pıhtısı baskılanmış ama pişirilmemiş
peynirler, pıhtısı baskılanmış ve pişirilmiş
peynirler, küf damarlı
peynirler, yumuşak doğal kabuklu
peynirler ve son olarak eritilmiş
peynirler olarak sıralanır.