Kosova Mutfağında Hamur İşleri
Doç. Dr. S. Dilek YALÇIN ÇELİK
Hamurişi yemekler Kosova mutfağının tipik yemekleri arasında yer almaktadır. Hamurişi yemeklerde buğday unu yanında, mısır unu da kullanılmaktadır. Yemeklerin içerisine konulan malzeme çeşitlidir ve değişmektedir.
Buğday unu ile yapılan börek, pide ve poğaça türündeki yiyecekler sıklıkla yapılarak, yakın aile içerisinde toplu olarak yenilmektedir. Özelikle hafta sonları, hemen her evde hamurişi yapmak, pişirmek ve yemek gelenek haline gelmiştir. Pazar sabahları lokum, hafta sonu kuşluk zamanları, çeşitli sebze (ıspanak, lahana, patetes gibi, ya da kara kabağı tatlandırarak kullanma), peynir ya da et (kıyma kimi zaman da işkembe börek harcı olarak kullanılmaktadır) ilavesi ile pişirilen pite/pita ana yemek konumundadır. Pite/pita piştiği zaman, başka sebze ya da et yemeği yapılmamakta, yoğurt, ayran, hoşaf, turşu, bölgeye has ezme salatalar (ayvar, pincur vb.) ya da salata ile ikram edilmektedir.
Özel günlerde hamurişi yemek yapmak bir gelenek halini almıştır. Buğday unu ve maya ile yapılan ve yağda kızartılan, Türkiyede özellikle mevlit, kandil ve özel günlerde evlere dağıtılan lokma yemeği burada lokom adını almaktadır. Lokom, tuzlu bir yiyecektir. Özellikle pazar sabahları yapılır ve aile içerisinde yenilir.
Simit, gevrek, topli ve piteyka evlerde değil fırınlarda pişirilen hamurişi yemeklerdir. Çoğu mayalı buğday hamuru ile hazırlanan bu hamurişi yemekler, belirli fırınlarda ve belirli zamanlarda pişirilir. Örneğin topli ve simit pişirilen fırınlarda ekmek, ekmek pişirilen fırınlarda ise bu hamurişi yemekler pişirilmemektedir. Dolayısıyla fırınlar arasında da ekmek ve hamurişi yapımına dair bir bölümleme görülmektedir.
