Kömbe (Kahramanmaraş)
Kahramanmaraş Valiliği
Hacı Ali Özturan
1 kg un
2 su bardagı yag
1 yemek kasıgı çörekotu
(sekerli yapılacaksa 2-3 su bardagı süt ve yeterince toz seker)
Tuz
Un, yag, tuz ve su ile katı hamur tutulur. Genellikle sekerli ve tuzlu olmak üzere iki tür hamur tutulur. İstenirse sekerli olana süt de katılır. Bunların yanı sıra susam ya da çörekotu katılabilir.
Bundan sonraki islemler çocukların hiç unutamayacakları anılardı: Evin hanımı hamuru yogurduktan sonra çocuklarla birlikte fırına giderdi.
Yumak haline getirilmiş hamur zembillere konarak evdeki ya da komsudan ödünç alınan esege yüklenerek fırına götürülürdü. Küçük çocuk semere bindirilirdi. Fırın olan evde yeterince ekmek tahtası yoksa herkes birer ekmek tahtası götürürdü.
Hamur sahibi hanıma sıra yaklastıgında yumakları zembilden alarak merdanelerle açmaya baslar. Çörekler yaklasık 12-15 cm çapında ve bazlamanın iki kat kalınlıgında olur. Merdaneler desenli oldugundan çörekler de desenli olur. Merdaneler çapraz vuruldugunda kare desenli ya da baklava dilimi desenli bir görünüş ortaya çıkar. Ancak, merdanelerin deseni, çöregin kabarmasını önleyemez. Çörek istenmeyen sekilde kabarır, kabaran yerler yanar ve yerken hosa gitmez.Bunu önlemek için çörekler didiklenir. Didikleme, didik denilen mustalarla yapılır:
5x5 cmlik bir ahsap 20 cm uzunlukta kesilir. 5x5 cmlik bir tabanına sık olacak sekilde bassız çiviler çakılır. Tutacak kısımları yuvarlanır. Bu sekilde hazırlanan ve didik denilen mustalarla çöreklerin yüzeyi didiklenir; böylece piserken kabarmaları önlenmiş olur.
Pisen çörekler zembillere konarak evlere götürülür.
Not: Kimi yörelerde Ramazan Bayramına seker bayramı da denmektedir. Yarım yüzyıl öncenin Marasında çörek bayramı da denirdi. Bu bile çöregin eski yıllarda ne denli çok yapıldıgının kanıtıdır.
O zamanlar ramazanın 20sinden sonra çörek yapımına baslanırdı. Bu iş için kimi evlerin avlularında küçük fırınlar vardı. Ögleyin yakılan fırınlarda kimi gecelerde sahura dek çörek pisirilirdi. Fırınlarda odun yakılırdı. O yıllarda çörek denmez, kömbe denirdi.
Çörek her zaman yapılıp yense de özellikle ramazan ayının son günlerinde yapılarak bayramda hosafla konuklara ikram edilirdi. Ama simdilerde yıl boyunca çörek yapılmakta, Maraslıların vaz geçemeyecekleri bir yiyecek sekline gelmiş bulunmaktadır. Simdilerde yapılan çörekler artık bir sektör durumunda olup, çagdaş fırınlarda titizlikle pisirilmektedir.
