Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Nursen Turan
Büyük kentlerin kendilerine özgü ortamında başta trafik olmak üzere, çeşitli nedenlerden dolayı oluşan ses karmaşası gürültü, insan yaşamını oldukça etkilemektedir. Uzmanlar, özellikle büyük kentlerdeki yoğunluk nedeniyle meydana gelen gürültünün, işitme duyuları ile fizyolojik ve psikolojik sağlığı tehdit ettiğini belirtiyorlar. İş ortamında yaşanan ses kirliliğinin de iş verimini düşürdüğünü kaydediyorlar.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre; meslek hastalıklarının %10'unun, gürültü sonucu meydana gelen işitme kaybı olarak tespit edildiğini ifade eden uzmanlar, meslek hastalıklarının pek çoğunun tedavi edilebilmesine karşın işitme kaybının tedavisinin yapılamadığına dikkat çektiler.
Gürültü kirliliği konusundaki sorularımıza uzmanların verdiği yanıtlar şöyle:
Gürültü kirliliğinin nedenleri nelerdir?
Kent gürültüsünü artıran sebeplerin başında; trafiğin yoğun olması, sürücülerin yersiz ve zamansız klakson çalması ile endüstri bölgelerinden çıkan sesler gelmektedir. Meskenlerde ise televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler, zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden kaynaklanan gürültüler insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik dengesini bozmakta, iş verimini azaltmaktadır.
Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir?
Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkilerini; gürültüye maruz kalma süresi ve gürültünün şiddetine göre tanımlayabiliriz. Gürültüler fiziksel, fizyolojik, psikolojik ve performans etkileri olarak 4 gruba ayrılır.
Fiziksel etkileri;
Geçici veya sürekli işitme bozukluklarına,
Fizyolojik etkileri;
Kan basıncının artması, dolaşım bozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarında yavaşlama, ani refleks,
Psikolojik Etkileri;
Davranış bozuklukları, aşırı sinirlilik ve stres,
Performans Etkileri;
İş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması olarak kendini gösterir.
Gürültüyü azaltmak için neler yapılmalı?
Hava alanları, endüstri ve sanayi bölgeleri yerleşim bölgelerinden uzak yerlerde kurulmalı, motorlu taşıtların gereksiz korna çalmaları önlenmeli, kamuoyuna açık olan yerler ile yerleşim alanlarında elektronik olarak sesi yükseltilen müzik aletleri çevreyi rahatsız edecek seviyede olmamalı, işyerlerinde maruz kalınan gürültü seviyesi en aza (Gürültü Kontrol Yönetmeliği'nde belirtilen sınırlara) indirilmeli, yerleşim yerlerinde ve binalarda ses yalıtımı yapılmalı, radyo, televizyon ve müzik aletlerinin evlerde rahatsızlık verecek seviyede seslerinin yükseltilmesine izin verilmemelidir.
