|
|
|
Dut Pekmezi (Malatya) |
 |
Saadet
Türkçe Admin
Kayıt: 12.07.2005
Mesajlar: 9327
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc32186
Gönderme Tarihi: 25.Arl.2008
14,480 defa indirildi / yazdırıldı
|
Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Dut, çekirdekli-çekirdeksiz, ak ve mor olmak üzere çeşitlidir. Kurutularak yenildiği gibi, duttan pekmez de yapılır.
Pekmez, kuvvet verici ve veremi, mide hastalıklarını tedavi edici olarak bilinir. Duttan pekmez yapma işi haziran ayının ortalarında başlar. Dutların daldan toplanması işlemine dut silkme veya dut sallama adı verilir. Ağaçlardan dut silkme işi sabah serinliğinde yapılır. Dut ağaçlarının altına bez hılalar serilir. Genellikle erkekler ağacın üzerinde dut silkelerler, kadınlar ise yerde dutları toplarlar.
Hılalara dökülen dutlar bakraçlara ya da dut sandığı adı verilen özel sandıklara konur. Eve getirilir. Teştin içine boşaltılan dutlar iyice ezilir. Sonra temiz bir telisin içine konularak ağzı sıkıca bağlanır. Telis, altında teşt bulanan ağaç dallarının yanyana dizilmesiyle yapılmış şıralığın üzerine yerleştirilir. Üzerine çıkılarak ayakla ezilir. Şıra teştte birikir. Teştteki şıra alınarak kazana konulur, iyice şırası alındıktan sonra kalan kısmına şiv denilir. Şivler yuvarlak ve yassı hale getirilir, güneşte kurutulur. Bunlar kışın ıslatılarak hayvanlara sıcak yem olarak yedirilir. Bununla ineklerin sütünün artacağı düşünülür.
Dam üzerindeki kaplara alınan şıranın ekşimemesi için kapların kuru olmasına da ayrıca dikkat edilir. Güneş altında 5-6 gün bekletilen pekmezler tenekelere, bidonlara ya da ağaçtan yapılan ve kavsara adı verilen küleklere doldurulur.
Kışın iyice koyulaşıp, pütürleşen pekmeze bitmiş denilir. Bazen pekmezlerin konulduğu kapların içine armut, ayva gibi meyvelerin atılarak saklandığı da anlatılır.
|
Dut Pekmezi (Malatya) |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc171097
Gönderme Tarihi: 27.Mar.2023
223 defa indirildi / yazdırıldı
|
Malatya Valiliği
Pekmez yapılacağı zaman, gün ağardığı vakit kalkılır. Bahçe tertemiz süpürülür ve dut ağaçlarının altına hıla denilen beyaz çarşaflar serilir. Evin en genç ve güçlüsü; ağaçlara çıkar ve dallara vurarak silkeler. Olgunlaşmış dutlar, örtülerin üzerine dökülür.
Bez üzerindeki dutlar, toplanarak teştlere dökülür, çevreye dökülen dutlar bir bir toplanır. Bu işte ailenin tüm fertleri çalışır.
Teştlerdekidut yıkanır. Bir kazana koyulur. Üzerine bir miktar su doldurularak kaynatılır. Belli bir kıvama gelinceye kadar kaynatma işlemi devam eder. Kaynamış dutların biraz soğuması beklenir.
Ilık olunca telis torbalara doldurularak oluğa veya şireliğin üzerine koyulur. Dolu telis torbaların üzerine ağırlık bırakılarak süzülüp şıranın akması sağlanır.
Kaynamış şireyi süzdürmede kullanılan oluk, ağaçtan yapılmış ayaklı bir oluktur. Ağzı dar karnı geniştir.
Şıralık ise kare şeklindedir ve yerden yüksekliği 50 cm’dir, alt tarafı teştin girip çıkacağı genişlikte olup, ağaç parmaklıklı masa şeklindedir.
Toplanan şıra, kazana alınır. Tekrar kaynatılır ve sonrasında sini ve terpoşlara alınarak güneşte olgunlaştırılır.
Güneşte bekletilme sırasında üzerlerine tülbent şeklinde örtüler örtülerek böcek ve çerçöpün girmesi engellenir. Güneşte bekletme süresi pekmezin kalitesini belirler. Bal kıvamına gelmesi beklenir.
Pekmez kıvama gelince yine kaptan kaba boşaltılarak tek kapta toplanır. Kuru kavanozlara konarak saklanır.
Not: Bu işlemler yapılırken pekmezin ekşimemesi için ıslak veya sulu her şeyden korunur. Üzüm pekmezi de aynı yöntemle yapılır. Malatya’da pekmeze bekmez denir. Dut pekmezi, kuru dut ya da taze silkelenmiş duttan yapılır. Kuru duttan yapılan pekmez koyu bir renkte görünürken taze duttan yapılan pekmez daha sarımsı bir renkte görünür.
|
|
Dut Pekmezi (Malatya) Tarifleri Doğu Anadolu Yemekleri
|
|
