Bartın Mutfak Kültürü
Bartın İl Kürtür Turizm Müdürlüğü
Maddi ve manevi değerler bütünü olarak tammlanan kültür, toplumlara özgü olup uzun bir zaman sürecinin birikimi olarak ortaya çrkmaktadrr.
Bu birikim sonucunda toplumdan topluma, yöreden yöreye değişikliğin görüldüğü kültür kavramt içerisinde mutfak kültürü de önemli bir yer almaktadrr. Toplumun ve yörenin yaşam biçimini yansrtan kültür, değerler bütünü olup mutfak kültürü de bu değerler bütünün bir parçasr konumundadrr.
Mutfak kültüründe, toplum yaşam biçimi önemli bir yere sahiptir. Yaşam biçimini şekillendiren unsurlar mutfak kültürüne yön vermektedir. Yaşam biçiminin şekillenmesine sebep olan bölgenin ve yörenin sahip olduğu iklim özellikleri, coğrafi konumu mutfak kültürünün hatlarını oluşturmaktadır.
Coğrafi konum olarak Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan Bartın ilimizde kültürel değerlerin çeşitliliği yemek kültüründe de kendini göstermektedir.
Toplum yaşamındaki değişiklik genel olarak kültürü etkilediği gibi bu değişiklik mutfak kültüründe de kendini göstermektedir. Değişen yaşam koşulları, teknolojideki gelişim gibi sebeplerden mutfak kültüründe değişim kaçınılmaz olmuştur.
Karadeniz ikliminin hakim olduğu Bartın' da, yeşilliğin ve değişik türlerdeki bitkilerin yetişmesine olanak sağladığından Bartın mutfağında sebze yemekleri ön safhada yer almıştır.
Denize kıyısında olması özelliği de Bartın sofralarında kendini belli etmiştir. Balık çeşitlerinin ve tüketiminin fazlalığı dikkat çekmektedir. Özellikle balık sofralarının vazgeçilmezi konumuna gelen 20 22 çeşit otun harmanlanmasıyla yapılan Amasra Salatası Bartın mutfağında önemini korumakta, yerli ve yabancı turistlerin beğenisine sunulan yerel bir lezzet olarak varlığını korumaktadır. Kentsel imge olarak da Amasra ile bütünleşmiştir.
Yapılan araştırmalar sonucunda Bartın'da su böreğinin, beyaz baklavanın, gelin telinin, delioğlan sarığı tadısının önemli bir yeri vardır. Daha çok özel günlerde (düğün, bayram...) bu tatların ikram edilmesi bu yemeklerin önemine vurgu yapmaktadır. Kışlık hazırlıklar olarak iklime bağlı olarak sebzeleri kurutma tarzında bir hazırlık söz konusu değildir. Yazdan hazırlanan kuru yufka böreklerde değerlendirilmektedir.
Zamana bağlı olarak kültürel değerlerde yaşanan değişim mutfak kültüründe de kendini göstermektedir. Bazılan günümüze kadar varlığını koruyarak sofralarda yerini almış; bazdan ise unutulmuştur. Zamanla çeşitliliğin azaldığı derleme yapılan kaynak kişiler tarafından ifade edilmiştir.
Not: Yapılan alan araştırması sonucunda 58 yemek çeşidi tespit edilmiştir. Farklı zamanlarda, farklı mekanlarda 30 kaynak kişiden yöresel yemekler derlenmiştir. Alan araştırması yapılıp derlenmesi gereken yöresel yemeklerin tespit edilmesi gerekmektedir.
