|
|
|
Akdeniz Bölgesi Yemek Kültürü |
 |
gül
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 08.08.2007
Mesajlar: 10638
Şehir: izmit |
Kısa URL: https://ml.md/lc177771
Gönderme Tarihi: 15.May.2024
97 defa indirildi / yazdırıldı
|
https://www.cumhuriyet.com.tr
Akdeniz Bölgesi de; tıpkı Ege gibi zeytinyağlılardan hamur işlerine, sebze yemeklerinden turunçgilli tariflere, farklı lezzetleri sahiplenen bir mutfağa sahip. İlk akla gelen, şöhreti dünyayı saran Adana kebap açık ara önde. Adana’da kebap çeşitleri, Antalya’da, piyaz, Mersin’de tantuni, Hatay’da ise humus ve künefe, bölgenin tadılması gereken lezzetlerinden sadece birkaçı.
Antalya, Mersin, Adana, Isparta, Burdur, Hatay, Osmaniye ve Kahramanmaraş illerinin bir araya getirdiği Akdeniz Bölgesi, yemek çeşitliliği açısından oldukça zengindir. Akdeniz Bölge mutfağına genel hatlarıyla baktığımızda buğday, sebze, zeytin, portakal, limon, turunç ve zeytinyağı gibi ürünlerin sıklıkla tercih edildiğini görürüz. Akdeniz Bölgesi mutfağında balık yemekleri ve et çeşitleri de oldukça fazladır. Bölgenin yöresel yemeklerine baktığımızda; Antalya piyazı, akdeniz salası, kebap, künefe, tantuni, şalgam suyu, humus, fellah köfte, kerebiç, analı kızlı, kerebiç, taş kadayıf, balık ızgara çeşitleri, akdeniz usulü somon ve narenciye reçelleri gibi daha birçok yemek sayabiliriz…
ZEYTİNYAĞLI YEMEKLER
Akdeniz mutfağı, zeytinyağlı yemekler konusunda oldukça zengindir. Dolma çeşitleri, pazı sarma, pırasa, fasulye ve enginar gibi sebzelerin kullanıldığı zeytinyağlı yemekler bu bölgede sıklıkla tüketilir.
SEBZE VE MEYVE
Akdeniz Bölgesi’nde taze sebzeler ve meyveler yemeklerde sıkça kullanılır. Akdeniz bölgesinin bir zamanlar sadece pamuk yetiştirilen bereketli ovalarında hikâye 100 yıl kadar önce narenciye, ardından da muz üretimi ile başlıyor. Bölgede 40’tan fazla narenciye ve tropikal meyve çeşidi yetişiyor. Domates, biber, patlıcan, kabak gibi ürünler, bu bölgenin yemek kültüründe önemli bir yer tutuyor.
DENİZ ÜRÜNLERİ
Akdeniz mutfağı deniz ürünleri açısından da oldukça zengindir. Levrek, çipura, karides, kalamar ve ahtapot gibi deniz mahsulleri, bu bölgenin yemek kültüründe önemli bir yer tutar. Akdeniz mutfağının önemli bir protein kaynağı olan balık ve kabuklu deniz ürünleri, genellikle ızgarada veya fırında pişirilerek tüketilir. Sağlığa pek çok faydası olduğu bilinen deniz ürünleri içinde Akdeniz mutfağında kendine en fazla yer bulanlar ise somon, sardalya ve orkinostur.
MEZE ÇEŞİTLERİ
Akdeniz Bölgesi, zengin meze kültürüyle bilinir. Deniz ürünlerinden yapılan meze çeşitleri, zeytinyağlı sebzeler, yoğurtlu mezeler ve baharatlı soslar sofralarda sıkça görülür. Özellikle salataları ve mezeleri fresh olması ile tanınır ve farklı damak tatlarına hitap eden pek çok seçenek vardır. Hatay mutfağına özgü bir meze olan babagannuş. özellikle kebaplarla birlikte tüketilir. Akdeniz mezeleri denince akla ilk gelen mezelerden biridir.
SALATALAR
Akdeniz mutfağı, çeşitli salatalar ve meze olarak tüketilen sebzeli karışımlarla öne çıkar. Akdeniz salatası, gavurdağı salatası, tahinli piyaz, şakşuka, atom ve ezme gibi salatalar, bölgenin karakteristik lezzetlerindendir.
ET YEMEKLERİ VE KEBAPLAR
Akdeniz Bölgesi’nde et tüketimi de yaygındır ve kebaplar, köfteler ve şiş gibi et yemekleri popülerdir. Adana kebabı ve tantuni gibi yöresel kebap çeşitleri bu bölgeden çıkmıştır.
TATLILAR
Akdeniz Bölgesi mutfağı, baklava, künefe, cezerye ve muhallebi gibi tatlılarla da öne çıkar. Özellikle Antakya ve Gaziantep yörelerine özgü tatlılar, bölgenin tatlı kültürünü temsil eder.
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü |
 |
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc172779
Gönderme Tarihi: 20.Haz.2023
150 defa indirildi / yazdırıldı
|
Kıyı kesiminde yetiştirilen başlıca tarım ürünlerini; pamuk, susam, yer fıstığı, turunçgiller, muz, zeytin, incir ve üzüm oluşturmaktadır. Antalya ve Mersin dolaylarında turfanda sebzecilik ve seracılık yoğunlaşmıştır.
Göller yöresi ve Teke yöresinin iç kesimlerinde değişen iklim ve toprak özelliklerine bağlı olarak tarımsal üretim de farklılaşmıştır. Bu kesimde daha çok kuru tahıl tarımı yapılmaktadır. Sulanabilen alanlarda ise iklim koşullarına uygun sanayi bitkileri ve meyveler yetiştirilmektedir.
Geleneksel Akdeniz mutfağı, genel hatlarıyla tahıl (özellikle buğday), zeytinyağı, sebze-meyve, su ürünleri, süt türevleri ve baharata dayanmaktadır.
Akdeniz beslenme sisteminde birinci sırayı alan tahılın, özellikle buğdayın tarihin ilk dönemlerinden itibaren Akdeniz’de yetiştiği söylenmektedir. Bulgur, kuskus, yarma, firik gibi buğday ürünlerinin kullanımı özellikle Akdeniz ve Güney’de yaygın olarak görülmektedir.
Akdeniz bölgesinde tahıllarla yapılan yemeklere; çorbalar (analıkızlı, ekşili çorba, yüksük çorbası), dolmalar (patlıcan, yeşil-kırmızıbiber, kabak veya asma yaprağı dolması), börek ve çörekler (su böreği, sıkma, saç böreği), köfte ve pilavlar (sarımsaklı köfte, mercimek köfte, ekşili köfte) örnek verilebilir.
Zeytin ve zeytinyağı geleneksel Akdeniz mutfağının tahıllardan sonra ikinci önemli unsurunu oluşturmaktadır.
Hatay, tarihi çok eskilere dayanan, ticaret yollarının geçiş noktasında yer alan önemli bir kenttir. Bu bölgede yaşayan uygarlıklar; Akadlar, Hurriler, Mısırlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Haçlılar, Memluklularve Osmanlılar olup her bir uygarlık bölgenin mutfak zenginliği üzerinde etkili olmuştur.
Kendine has birçok özelliği ile hiçbir mutfakta bulunmayan birçok lezzeti üretmiş olan Hatay mutfağında yaklaşık 600 çeşit yemek bulunmaktadır.
UNESCO’nun yaratıcı şehirler ağı kapsamında “Gastronomi Şehri” unvanını alacak olan Hatay her geçen gün turizm açısından bir cazibe merkezi haline gelmekte ve turizm organizatörlerinin dikkatini çekmektedir.
Hatay mutfağında; yoğurt aşı çorbası, kaytazböreği, ıspanaklı börek, semirsek, humus, zahter, abugannus, tepsi kebabı ve künefe yöreye özgü sadece birkaç yemek çeşidini oluşturmaktadır.
Akdeniz beslenme sisteminin diğer bir karakteristik yönünü deniz ürünleri oluşturmaktadır. Ancak Akdeniz’in deniz ürünleri yönünden verimliliğinin düşük olması nedeniyle doğuya doğru gidildikçe balık avı alanları azalmaktadır.
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü |
|
Somuncu
Türkçe Admin
Kayıt: 25.05.2007
Mesajlar: 5856
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc166463
Gönderme Tarihi: 03.Ağu.2022
160 defa indirildi / yazdırıldı
|
Akdeniz mutfak kültürü ve beslenme alışkanlıkları Doğu Akdeniz ve Batı Akdeniz bölgelerinde farklılık göstermektedir. Batı Akdeniz"de yer alan Isparta, Burdur ve Antalya illerinde şç Anadolu mutfak kültürünün ve Türk mutfak kültürünün tahıl ve hamur işi ağırlıklı etkileri görülmektedir. Bu bölgede özellikle Türk mutfağında yaygın olan tarhana, yoğurt gibi ürünlerin yöre halkı sofralarında oldukça yaygındır. Antalya"da balık ve deniz ürünleri de mutfağın öne çıkanlarındandır. Doğu Akdeniz"de yer alan Mersin, Adana, Osmaniye, Hatay Kahramanmaraş, illerinde ise Toroslar ve çevresinde konar-göçer yaşayan Yörüklerin kültürüne ait yiyecekler, şüney Doğu Anadolu mutfak kültürü ve Arap mutfak kültürünün etli ve yağlı yemeklerinin, özellikle kebapların daha ağırlıklı olduğu bilinmektedir.
Akdeniz beslenme alışkanlıkları incelendiğinde geleneksel olarak tahıl, zeytinyağı, sebze ve meyve, su ürünleri, süt türevleri, baharat ve üzüm suyuna dayandığı görülebilmektedir. Akdeniz beslenme kültüründe önemli yer tutan zeytin, zeytinyağı ve buğdayın tarihin ilk dönemlerinden itibaren bölgede yetiştiği ve kullanıldığı bilinmektedir. Bulgur, kuskus, yarma, firik gibi buğday ürünlerinin kullanımı da yaygındır.
UNESCO"nun yaratıcı şehirler ağı kapsamında "Gastronomi Şehri" unvanını alan ve acı kırmızı biber ve baharatların sıklıkla kullanıldığı Hatay mutfağında (unesco.org.tr), mahluta çorbası, kaytaz böreği, humus, muhammara, abagannuş, oruk, borani, fellah köftesi, tepsi kebabı, kağıt kebabı, künefe ve nar suyu, yağlı, acılı ve etli yemeklerin öne çıktığı, nane, kimyon, kırmızı biber, pul biber, sumak ve nar ekşisinin sıklıkla kullanıldığı Adana"da bulgurlu çorba, Adana kebabı, mumbar, analı kızlı, cezerye bici bici ve şalgam suyu, Osmaniye mutfağında yoğurtlu kümbe, Antalya"da balıkların dışında, Antalya piyazı, hibeş, Alanya bohçası, Gökçesu pilavı, bergamot reçeli, Finike portakalı ve Anamur muzu, Burdur mutfağında Burdur şiş, çekme kebabı, testi kebabı, ceviz helvası, Isparta mutfağında banak, göl levreği, gül şurubu, Mersin mutfağında tantuni, batırık, gerebiç, Tarsus kebabı, cezerye gibi yöreyle özdeşleşmiş, özgün yemek ve ürünler yer almaktadır.
Bölge; doğum (yağlı-ballı, çorba-palize), diş buğdayı ( hedik-gölle-diş dirgiti), söz kesme (sarı burma- baklava-künefe-lokum), nişan (şerbet-şurup-limonata), düğün hamamı ( içli köfte-çiğ köfte-kısır-katmer-limonata), düğün (düğün yemeği-pastası), ölüm (cenaze yemeği-pişi-helva) ve dini günlere ait (bayram yemekleri-börekler-baklava, sarı burma-kadayıf, pide vb) farklı geleneklere ve törenlere sahiptir ve bu törenlerin çoğunda tören yemekleri de düzenlenmektedir.
|
Akdeniz Mutfağı |
 |
adda
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 12.03.2016
Mesajlar: 70
Şehir: Amasya |
Kısa URL: https://ml.md/lc119535
Gönderme Tarihi: 10.Eyl.2016
812 defa indirildi / yazdırıldı
|
Nergis Kılıç
Bütün dünyada sağlıklı beslenme biçiminin en güzel örneğini sergilediği düşünülen Akdeniz Mutfağı, binlerce yıllık geçmişe sahiptir. Sırasıyla Ege, Mısır, Fenike, Yunan, Roma ve İslâm Uygarlıklarının egemenliği altına girerek pek çok farklı kültürün etkisi altında şekillenmiş ve bugünkü durumuna gelmiştir. Tarihin her döneminde hareketli bir deniz etkinliğinin göze çarptığı Akdenizde zeytinyağı ticareti antik çağlarda bile çok gelişmiştir. Giritte Kral Minosun Knossostaki sarayında yapılan arkeolojik kazılarda bulunan zeytinyağı küplerinin M.Ö. 2500 yıllarına ait olduğu tespit edilmiştir.
Akdeniz Mutfak Kültürünü ortaya çıkaran unsurlar, en genel hatlarıyla Akdeniz otları, deniz ürünleri, meyve-sebze, tahıl, baharat, zeytinyağı ve peynirdir.
Günümüzde Akdeniz Mutfak Kültürünün hâkim olduğu ülkeler şunlardır:7
Arnavutluk, Cezayir, Bosna, Hırvatistan, Kıbrıs, Mısır, Fransa, Yunanistan, İtalya, İspanya, İsrail, Irak, Ürdün, Lübnan, Libya, Malta, Makedonya, Filistin, Fas, Portekiz, Sırbistan, Slovenya, Suriye, Tunus, Türkiye.
Arjantin ve Uruguayın da Akdeniz tarzı beslenme kültürüne yakın ülkeler oldukları söylenebilir. Ayrıca Levanten ve Sefarad mutfakları da Akdeniz tarzı beslenme kültürünün etkisinde gelişmiş mutfaklardır.
Akdenizli kimliklerini ustaca yansıtabilmeleri açısından yukarıda adı geçen Akdeniz Ülkelerinden birkaç tanesinin beslenme kültürüne ayrıca değinmek yerinde olacaktır. Bu ülkeler içinde Fransa, İtalya ve Yunan Mutfakları, ayrıca Ayvalık Mutfağı ile büyük benzerlikler gösteren Midilli ve Girit Mutfakları ayrıca üstünde durulmaya değerdir.
|
|
Akdeniz Bölgesi Mutfak Kültürü Tarifleri Diğer Konular
|
|
