Zeytinyağı

Zeytinyağı

Zeytinin anavatanı Anadolu’dur. Diğer Akdeniz ülkelerine; Yunanistan’a, İtalya’ya, İspanya’ya buradan gitmiş, buralarda gerekli ilgiyi görmüş, geliştirilmiş, Türk coğrafyasında ise ne yazık ki asırlarca ihmal edilmiştir. Değeri çok geç anlaşılmış, ıslahı ve verimliliğine yönelik çalışmalara çok geç başlanmıştır. Oysaki sadece Ayvalık’ta üretilen zeytinyağı bile, toprağının özelliğinden olsa gerek, başka yerlerde üretilenden daha ince ve daha lezzetlidir.
Türkiye, dünyanın zeytin üreticisi ülkeleri arasında yer almaktadır. Zeytin üretiminin yapıldığı yerler ise Ege, Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’dir. Zeytin ve zeytinyağının miktarı ve kalitesi açısından Ege Bölgesi başta gelmektedir.
Zeytin üreticisi ülkeler arasında Türkiye, ağaç varlığı açısından 4’üncü, alan açısından da 6’ncı sırada yer almaktadır. Dünya zeytinyağı üretimine katkısı % 8 oranındadır.
FAO verilerine göre, dünya zeytin üretiminde İspanya(%34,4) ilk sırayı alırken, ardından İtalya(%19,4), Yunanistan(%13,5), Türkiye(%8,1), Tunus(%6,5), Fas(%4,3) ve Suriye(%2,8) sıralanmaktadır. AB, 12.586.106 tonla dünya dane zeytin üretiminin % 69,5’ine sahiptir.
Dünyanın özellikle gelişmiş ülkelerinde zeytinyağı ağırlıklı ‘Akdeniz Tipi Beslenme’ yaygınlaşmaktadır. Sağlıklı ve uzun yaşama isteği, bu ülkelerin beslenme politikalarında belirleyici rol oynamaktadır. Akdeniz tipi beslenme tarzının benimsenmesi, zeytinyağı tüketimini de artırmıştır.
Türkiye’de yılda ortalama 130 bin ton civarında zeytinyağı üretilmekte, bunun % 50’si ihraç edilirken, üretilen 200 bin ton sofralık zeytinin ise ancak % 25’i ihraç edilmekte, geri kalanı iç tüketime ayrılmaktadır.
Türkiye zeytin üretiminde Ege Bölgesi %53,9’luk pay ile ilk sıradadır. Yine Ege Bölgesi, Türkiye zeytin alanlarının % 54,6’sına sahiptir.
Ege İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre; 2008-2009 yıllarında 81 ülkeye yaklaşık 20 bin tonluk zeytinyağı ihracatı yapılmıştır. ABD, Kanada, Japonya ve İtalya zeytinyağı ihracatımızda ilk sıralarda yer alan ülkelerdir.