Tarhana Baba Uşak
https://tarhanababa.com
Mustafa Yeldanlı Türk tarhanasını milli kültürümüz olarak tanıtma yolunda en önemli çalışmaları yapan Uşak'lı bir işadamı.
Elbette Uşak deyince akla gelenler arasında "tarhana" yer alır ama Mustafa beyin fedakar çabaları olmasaydı, belki de Uşak tarhanası bu kadar tanınmazdı. Yeldanlı yaklaşık 40 yıldır tarhanayı tanıtmak adına büyük emek sarf etmiş. Bir tarhana sevdalısı olan Yeldanlı artık bu güzel kültürel gıda ile anıldığından dolayı "Tarhana Baba" olarak biliniyor.
Türk mutfak kültürünü tanıtmak amacından olan bizler Tarhana Baba'ya çok şey borçluyuz. Her bakımdan bir beslenme hazinesi olan tarhana
Yeldanlızade Tarhanalarıyla haklı ününe adeta yeniden kavuştu.
Biz bu muhteşem lezzeti denedik ve siz okurlarımız gönül rahatlığyla tavsiye ediyoruz. Bu sağlıklı ve kültürel tat hakkında Mustafa Yeldanlı bey ile güzel bir sohbet yaptık. İşte söyleşimizden notlar;
BA Kendinizi tanıtır mısınız?
TB Atatürk öldüğünde rahmetli babam etrafındakıler ağlamaklı iken neden ağlıyorsunuz bir Mustafa gitti ise bir Mustafa geldi diyerek adımı koyuyor.Bu arada doğum ay ve yılımıda söylemiş oldum.Aslen Uşak lı olup atalardan beri esnaflık ve ticaretle uğraşıyoruz.
BA Size neden "tarhana baba" diyorlar?
TB 1972 yıllarında Otel işletmeciliği yaptığım sıralarda otelimde kalan misafirlere tarhana çorbası ikram eder ve mutluluklarını paylaşırdım. Zamanla bu ikramlar yerini bizede biraz ver memleketimize götürelime dönüştü.Analarımızın el emeği ile yapılan bu tarhana zaten zahmetli ve az yapılan bir iş, verebilmek çok zor.Bir sonraki sene evde yaptırırken bunları gözönüne alarak yaptırıp isteyenlere yine ikram ettim.Ve bu ikramlar uzun seneler sürdü. Uşak'ımızda tarhana ile uğraşan bir deli bendim ve herkes arkamdan tarhana ile kafayı bozdu derdi, bunu da çok iyi bilirdim. Bir ortama girildiğinde lakabım Tarhana Baba olmuştu. Uşak'la ılgılı bır tanıtım veya bir görsellik gerektiğinde hemen nereye çağırırlarsa orada olurdum ve olurum.
BA Çok güzel ve geleneksel bir işiniz var. Eğer ailenizden gelen bir işiniz olmasaydı hangi mesleği yapmak isterdiniz?
TB Ben otel işletmeciliği,hırdavat satıcılığı, tüpgaz bayiliği gibi bir çok işle uğraştım. 1974 yılından beride bir fiil tarhana ile uğraşmaktayım. Eğer işim yanlızca tarhana olsaydı ve başka bir işle uğraşmasaydım başarılı olamazdım. Çünkü yanlızca tarhana ile karın doyurmak çok zordu. İnsanların tarhanaya para verme kültürü halen daha tam oturmadı.Son 7 yıldır oğullarım Serdar ve İsmail YELDANLI bir fiil destek vermeye başladıktan sonra bunun adını daha iyi duyurmaya ve tarhanayı daha iyi anlatmaya başladık.
BA Tarhana üretiminde vaz geçemeyeceğiniz kurallarınız var mı?
TB Tarhanada kesinlikle olmazsa olmaz denilecek şey fiatı gözönüne almamaktır. Kaliteyi bozmadıysan ver 1 kg-2 kg dır.Yoksa para gözönüne alınırsa tarhana 2 tl veya 3 tl ye bile imal edilebilir.İçine konulacak ürünler tamamen mevsiminde topraktan çıkan ürünler olmalıdır,içinde hiç bir katkı olmamalıdır.Günümüzün özlü sözünü unutmamak gerekir:İçine sevgi ve aşkı koymayı unutmayacaksın....
BA Uşak pek çok şeyiyle ünlü ama sanki tarhana daha öne çıkıyor, bunun nedenini öğrenebilir miyiz?
TB Elbet Uşak ın battaniyesi,kilimi,halısıda meşhurdur ama tarhana bir yemek kültürüdür ve tanıtımına ön sıralarda oluşturulmasına çok geç bile kalınmıştır.Bununla ilgili gerekli makamlar bunu desteklesede yeterli konuma halen daha gelmemiştir diyebiliriz.
BA İşletmenizde çalışan personelinizi tarhana konusunda belli bir eğitimden geçiriyor musunuz?
TB İşletmemizde çalışan kişiler zaten bu tarhana yapmayı bilen o kültürden gelen kişiler.Kendi bilgi ve becerileri bizim tarhana yapma titizliğimizle birleştiğinde ortaya elbet güzel şeyler çıkmaktadır.
BA Türk mutfağında tarhana yeteri kadar tüketiliyor mu?
TB Tarhana Türk mutfağında literatüre geçmiş ve özkültürümüz bir yiyecektir.Fakat maalesef günümüzün hazır çorbaları,fast food yiyecekleri ve gazlı içecekleri bir çok yerde olduğu gibi bizim kültürümüzünde içine girmiştir.Bunda nekadar savaşırsanız savaşın karşınızda maddi anlamda çok güçlü firmalar olduğu için tek başınıza bir şey yapamıyorsunuz ve bunda devletin destek olması gereklidir.özellikle çocuklara tanıtmalı,içirmeli,sağlıklı bir nesilin temelini atmalıyız.
BA Dünyada tarhana ne kadar tanınıyor?
TB Biz herzaman şunu diyoruz İtalyanlar makarnasını, Norveç balığını, Hollanda peynirini nasıl tanıtmış ve tanıtıyorsa bizlerde tarhanamızla ön plana neden çıkmayalım. Bunda şahsi anlamda bir şey istemiyoruz zaten zengin olursa Türkiye zengin olur.
BA Sizin tarhanayı tanıtmak adına çalışmalarınız olduğunu biliyoruz. Biraz bu konudan söz edelim mi?
TB 1974 yılından beri bir fiil tarhanayı her ortamda tanıtmaya ve ön plana çıkarmaya çalışıyorum. Eğer aynı harcadığım vakti ve parayı başka bir sektöre yatırsaydım belkide şimdi sayılı zenginler içindeydim.Ben kendime şunu diyorum:Meşhurum ama zengin değilim.Türkiyede bir çok gıda fuarına katılıyor,elimizden geldiğince her ortamda bunu tattırmaya çalışıyoruz.Bunlar küçük bir anadolu firmasının tam anlamıyla altından kalkacağı şeyler değildir.
BA Tarhananın faydaları nelerdir?
TB Domates, kırmızı ve yeşil biber, soğan, yoğurt, nanenin tek tek faydalarını yazmaya kalksanız çok uzun sürer. Bir de bunların hepsinin karışımından elde edilen ve 21 gün bekletip fermante olmasından sonraki faydalarını yazmaya kalkarsanız inanın meydan larousse bile yetmez. Gıda Uzmanlarından Prof.Dr Ayşe Baysal bir çok fuar etkinliğnde karşılaştığımızda tek söylediği şey insanlarımız elindeki bu kıymeti çok iyi bilmiyor olmaktadır. Bir çok üründe şuna faydası,buna faydası var diye yazar ama bunların çoğu kulaktan dolma şeylerdir.(Araştırılıp yazanları buradan ayırıyorum)En önemlisi çocuk gelişiminde harika bir gıdadır,doğal tokluk hissi verdiğinden dolayı diyet yapanlara kesinlikle önerilir,Her yaştaki kişilerin bağışıklık sistemi zamanla çöker işte burada tarhana etkili bir koruyucu ve güçlendiricidir,yüksek kan basıncını dengeler,cilt sıklığını korur.İşte yazılabilen ve daha yer yokluğundan yazılamayan pek çok faydalarından birazı bunlar...
BA İçinde tarhana olan bir kaç tarifi, ölçüleriyle verir misiniz?
TB Tarhanayı alıp hiç balık unu olarak denediniz mi.İşte size benden bir tiyo balık halinden balığınızı alıp un yerine tarhanaya bulayın ve kızgın yağda kızartıp o balığın lezzetine bir bakın hiç durmayın.... Daha neler neler yeterki denemekten korkmayın.
BA Tarhanayı saklarken nelere dikkat etmeliyiz?
TB Tarhana serin ve kuru ortamda 2 sene muhafaza edilebilir.Balkonunuz kapalıysa balkonda, bulunduğunuz ortam nemliyse buzdolabınızın kapak kısmında(unutmayın kapak kısmı)saklanılabilir.Bızler zaten saklanabılır bezı ıcınde verıyoruz acıldıktan sonra ustundekı ıpı cekıp kapatarak koyabılırsınız.Cam kavanozdada saklanılabılır ama naylon torbaya koymayın. Bazen musterılerımızden telefon gelıyor ve aldıgımız tarhana kurtlandı dıyor ve bızlerde mutlu oluyoruz.Tabıı musterımız buna şaşırıyor.Bir ürünün kurtlanması ve küflenmesı o üründe koruyucunun olmadıgını gösterır ve saklama kosullarına uyulmadıgını anlatır.Bızı ilgilendiren tarafı tabii ki katkı ve koruyucu koymadığımızın bir işareti olduğu için bunu anlatmaya çalışırız.Ve tarhanayı aynı eczaneden ilaç aldığınız gibi sabah akşam tüketin ve sağlıklık kalın.
BA Son kullanma süresi ne kadardır?
TB Çok uzun süre bekletmenize zaten gerek yok..
YAPTIĞI ŞÖHRET HAKLI
İÇİNDE HAYAT SAKLI
BU TARHANA ALIR AKLI
HELE OLURSA YELDANLI
TAKLİTLER HER ZAMAN ASLINI YÜCELTİR.
SAĞLICAKLA KALIN.
TarhanaBaba-Mustafa YELDANLI-UŞAK
