Samsun Gelenek Görenekleri
Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
DOĞUM
Bebek görmeye gelenler süt, çorba vb. yiyecek, bunun yanı sıra çeşitli giyecek getirirler. Ziyaretçilere çeşitli ikramlarda bulunulur.
Kırkı çıkan anne ve bebeğin gittiği yerlerde genelde yumurta yedirilir. Yumurta gibi tutasın, derler. Annenin yüzüne bahtı açık olsun, ak olsun diye un sürerler.
SÜNNET
Yemek, düğün sahibinin maddi durumu ile orantılıdır. Maddi durumu iyi olanlar kurban keserek etli sulu (mevsimine göre patates, kuru fasulye, patlıcan, nohut vb.) yemeğin yanı sıra pirinç veya bulgur pilavı, makarna ve taktı gibi ikramda bulunur.
Maddi durumu iyi olmayanlar mevlit esnasında sadece şeker veya şerbet ikram ederler.
ASKERLİK
Askere gidecek gencin evine göz aydınlığına ve asker görmeye gidilir. Akrabalar, komşular ve yakın dostlar hediyelerle gelirler, yerler, içerler ve helalleşirler. Asker dönüşü de asker görme tekrar edilir. Askerin dönüşünü takip eden ilk gece Mevlit okutulur. Adakları varsa kesilir. İkramda bulunulur. Yemek davetini bazen askere gidenler ortaklaşa gerçekleştirirler.
EVLENME
Oğlan yakınları kız evine, kız istemeye gider. Kızın ailesi uygun görürse evlilik işine karar verilir. Buna "söz kesme" denir. Daha sonra nişan yapılır. Buna yörelere göre "şerbet" veya "şerbet içmek" adı verilir. Şerbetten iki gün önce oğlan evi kız evine şerbet için şeker kahve, çay ve nişan takımı gönderir.
Dini bayramlar olan Ramazan ve Kurban bayramları ile Hıdırellez günü oğlan evi kız evine kurbanlık koç gönderir.
Düğünde gerek kız ve gerekse erkek evinin, gelen konuklara ziyafet vermesi geleneği vardır. Konukları düğüne davet etmek için Ladik köylerinde "şeker" dağıtılır. Buna "okuntu" adı verilir.
Köy düğünleri genellikle Perşembe akşamları davul zurna çalarak başlar. Ladik köylerinde asma günü "soku" günüdür. Köyün ortasında bulunan taş bir dibekte yarma dövülür.
Gelin oğlan evine gelince üzerine su serpilir. Eve girerken başına damat ve kaynana tarafından para ve çerez serpilir. Gelin geldikten sonra akşamüzeri oğlan evinde yemek yenir.
ÖLÜM
Kavak, Ladik ve Havza'nın bazı köylerinde ölünün kapısından bir kurban keserek etini komşuların getirdiği yemeklerle beraber misafirlere ikram ederler. Cenaze defnedildikten sonra "yedisi", "kırkı", "elli-ikisi" gibi günler sayılarak bu günlerin tamamlandığı günlerde komşulara ve akrabalara yemekler verilir. Ölenin ruhu için Kur'anı Kerim ve mevlit okutulur.
YAYLALARDA GELENEK VE GÖRENEKLER
Havza, Ladik ve Vezirköprü ilçelerinin bazı köylerinde hayvancılık yapan insanlar Mayıs ayı içinde yaylaya çıkarlar.
Hayvanların daha iyi beslenmeleri için en geç Eylül ayında yayladan dönülür. Yaylaya çıkmadan önce çeşitli hazırlıklar yapılır; yaylaya çıkılacağı gün törenler yapılır; yaylaya çıkılırken türküler söylenir. Yaylalarda çeşitli eğlenceler ve yarışmalar gerçekleştirilir. Piknik türü eğlencelerde kuzu kesilir, güreş, at yarışları, koşu gibi etkinlikler düzenlenir. Av sporu yapılır. Özellikle yaban domuzu avı düzenlenir. Yaylada koyun ve keçilerin dışındaki sürüler için (sığır-manda) tutulan sığırtmaca her hafta tüm yaylacılar tarafından birer kaşık tereyağı verilir. Bu gelenek sığırtmacın (çoban) ve sığırların kurt ve yırtıcı hayvanların tehlikesinden daha iyi korunması için yapılır. Her hafta köyden yaylaya yayık dövmeye genç kızlar ve gelinler gider.
