Konya Mutfağında Davetler
A. Sefa Odabaşı
Konya Mutfak Kültürü
Misafirsever Konyaklar önemk günlerde seçkin misafirlerini evlerinde veyahut bağ ve bahçelerinde ağırlamaktan büyük bir zevk duyarlar. Konya'da her türlü ağırlamaya "davet" adı verilmektedir. Konya'da davetler, düğün pilavları (evlenme-sünnet davetleri), Ramazan davetleri, Hacı indirme davetleri, sıra davetleri, ceza davetleri (yol çekme) adı altında yapılmaktadır.
Davetlerde çıkarılan yemekler, Konya düğünlerinde dökülen pilavlardan farklıdır. Düğün pilavlarına davet edilen kimselerin sayısı fazla olduğundan yemeklerin hazırlanması külfethdir Davetliler aşçı takımının hazırlayacağı yemekler ile ağırlanır. Bu yemeklerin sayısı ve türleri Konya mutfak geleneğine göre belirli ve sınırlıdır.
Davetlerde çıkarılan yemekler davet sahibinin isteği doğrultusunda, ev sahibinin ekonomik gücü oranmda çeşitlilik gösterir. Düğün yemeklerinde aşçüar tarafından hazırlanan yemeklere nazaran evlerde yapılan davet yemekleri daha bir özenle hazırlanır. Çok değişik yemek türleri davetlilere sunulur.
Davetlerde çıkarılan yemeklerin türlerine, mevsimin yaz ve kış, hatta bahar oluşu büyük bir etkendir. Bu görüşümüzü kanıtlayan bazı saptamaları aşağıda gösterelim.
Konya düğünlerinde oğlan evi tarafından kız evine dürü götürülür. Kız evinin de dürü getiren oğlan evine yemek ikramı âdettendir. Kız evinin verdiği bu yemeğe Konya düğün geleneğinde "yoklama" adı verilir. Yoklamada dürü olarak götürülen çeyizler kız evinde gösterildikten sonra, ortaya sofra çitisi (sofra bezi) serilip iskemle (sini altma konulan sehpa) üzerine sini konur. Sini, ekmekler, tahta kaşıklar tuzluk ve salatalarla donatılır. Sonra sırasıyla şu yemekler getirilir:
1- Semizotlu pirinç çorbası
2- Sigara böreği
3- Baklava
4- Bamya
5- iftar köftesi
6- Kabak dolması
7- Muhallebi
8- Taze fasulye
9- Pirinç pilavı
10- Mevsimine göre kavun, karpuz, üzüm
Şayet dürü daveti yemekli değilse şerbet ikram edilir. Şerbetin yanı sıra şeker ve pasta da tutulur. Bazen her iki evden gelecek misafirlerin sayısı fazla oluı. Bu takdirde aşçı takımı tutulur. Aşçı takımının yemekleri de şunlardır:
1- Yoğurtlu pirinç çorbası
2- Pide üzerine kızarmış et
3- irmik helvası
4- Bamya çorbası
5- Zerde-pilav
6- Hoşaf
Mustafa Kemal Paşa'nm 1 Nisan 1922 tarihinde Konya'yı teşriflerinde Belediyece kendilerine tahsis edilen binada Mustafa Kemal Paşa ve beraberinde getirdikleri Rusya Elçisi Aralof ile A-zerbaycan Elçisi İbrahim Abiyef'e bir davet verilmiştir. Bu davetin menüsünde;
1- Çorba (türü tespit edilemedi)
2- Tavuk
3- Bamya
4- Kuşbaşı
5- Baklava
6- Pilav
7- Komposto ikram edilmiştir
Ord. Prof. Dr. Süheyh Ünver Bey' in yazdığı "YETMİŞ YIL ÖNCE KONYA" adlı bir makalede, 1897'de tarihçi ve para uzmanı Ahmet Tevhid Bey'in Konya Seyahatinde tutmuş olduğu günlükte, Mevlana Dergâhı'nda Çelebi Efendi tarafından verüen bir daveti şöyle anlatıyor:
"Leyâli-i, mübâreke ve mukaddesede Çelebi hazretleri tarfından (burada Çelebiye "Aziz" derler) memurlara bir ziyafet veriyormuş. Bu akşam da Mevlid olmakla, biraderle birlikte bendeniz de gittim. Hattâ Salı günleri şehre inmez iken yevm-i mezkurde şehre de indik. Ziyafet mükellef idi. Taamlar nefis idi. Liste;
1- Çorba
2- Et
3- Börek
4- irmik helvası
5- Bamya
6- Badıncan (patlıcan)
7- Kırmızı domates dolması
8- Fasulye
9- Muhallebi
10- Pilav
11- Hoşaf
