Hızır Kömbesi (Sivas)
Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi
Un
Su
Tuz
Yumurta
Tereyağı
Süt
Yoğurt
Malzemeler karıştırılarak elde edilen hamur yaklaşık on on bir bezeye bölünür. Bu bezeler yağlanarak teşt adı verilen sac üzerinde pişirilerek bir tepsiye yerleştirilir. Daha sonra tepsi tamamlandığında kömbenin üzerine yumurta sürülerek üzeri kızarıncaya kadar pişirilir ve sıcak olarak dilimler halinde servise sunulur.
Not: Halk inanışında önemli bir yeri olan Hızır; doğaya can veren, hastalara şifa dağıtan, darda kalanların yardımına koşan ulu bir ermiş olarak kültürümüzde yerini almıştır. Bu inanıştan hareketle Anadolu insanı, onu anmak için özel günler düzenlemişlerdir. Sivasta Hıdrellezde, üç veya yedi gün süreyle tutulan Hızır Orucunun ardından lokma dağıtılmaktadır. Bu günde dağıtılan lokmaya Hızır kömbesi adı verilmektedir.
Hızır Orucunun tutulduğu süre içerisinde birçok halk inanışı da dikkat çekmektedir. Örneğin; Hızır orucunu bekarların tutması halinde, oruç süresi boyunca sulu içecekler içilmez, tuzlu ve kuru yiyecekler yenilir. Orucun son gününün akşamında, rüyasında kendisine su veren kişi ile evleneceğine inanılır. İşte bu Hızır haftasında evlerde "Hızır Gavutu" adı verilen yiyecekler hazırlanıp yenildiği gibi "Hızır Kömbesi" denilen kömbe de yapılarak yedi komşuya dağıtılır veya cem evlerinde gelen misafirlere ikram edilir. Bunun için, önce köyün ileri gelenleri toplanırlar.
Hızır haftasında bazı köylerde, evin un çuvalının üzerine bir parça kömbe konur. Eğer Hızır uğrarsa kömbeyi alır ve elini una basar. Böyle olduğu takdirde eve bereket geleceğine inanılır. Bu inanış köylere göre değişir. Bazı köylerde ise un çuvalının içindeki una el bastırılır. Eğer Hızır gelirse unun üzerindeki el izini siler. Bu durumda da eve bereket geleceğine inanılır. Diğer bir inanışta da Hızır Kömbesi yapıldığı sırada kömbenin bir dilimine mavi boncuk veya kömür parçası konur. O dilim kime tesadüf ederse o yıl şanslı olacağına inanılır.
