Hatay İli Özel Gün ve Tören Yemekleri
Doğum Yemekleri
Çocuğun göbeğini kimi yerlerde gelinin kaynanası ya da eltisi keser. Loğusa sancılanırsa, sıcak zeytinyağı içirilir. Üç gün su verilmez, acı ve ekşi yedirilmez. Geline tatlı şeyler yedirilir. Çocuk doğar doğmaz yıkanır, terlememesi, ter kokmaması için tuzlanır. Doğundan sonraki üç gün içinde çocuğa süt verilmediği, anason, portakal suyu ya da şekerli su içirildiği belirtilmektedir. Ancak bugün bu uygulamalara köylerde bile rastlanılmamaktadır. Çocuk cılızsa yaşasın diye, yatırlara gidilip,adak adanır. Yaşaması dileğiyle Azrail'in kız sanıp yanılması için erkek çocukların saçları kesilir, tepede bir tutam saç bırakıhr. Uzadıkça çevresi kesilir ve bu uygulama 7 yaşına değin sürerek. İskenderun yöresinde bu uygulama 2. erkek çocuğun olması için yapılır ve çocuğun tüm saçları uzatılır. Adağın yapıldığı yatıra gidilerek saç törenle kesilir. Kesilen kurbanlar halka, etli pirinç çorbası, bulgur pilavı üstü haşlanmış et olarak dağıtılır. Uğursuzluklardan korumak için muska yazdırılır, nazarlık ve hamaylı takılır. Şeyh ya da hocanın yazdığı kağıt üçgen, dörtgen, silindir şeklinde katlanarak balmumlu muşambayla sanlın Deme bitkisinin küçük bir dalı ile birlikte, başa, boyuna, kola ya da göğse takılır.
DİŞ HEDİĞİ
İskenderun yöresinde, diş hediği geleneği yaygındır. Bir kalbur Kuran, ayna, makas, kitap ve altın konur. Çocukta bunların üzerine oturtulur. Cuma selası verilirken kaynatılan hedik, çocuğun başından dökülür. Dişleri sağlam olsun diye, sağlam dişli birinin ağzına aldığı hedik ipliğe dizilir ve çocuğun omzuna iğnelenir. Daha sonra konu-komşuya hedik üzerine toz şeker serpilerek dağıtılır. Hediğin verildiği kimseler, çocuğa hediye götürürler.
SÜNNET YEMEKLERİ
Erkek çocuklara sünnet düğününün yapılması geleneği çok yaygındır. Sünnet öncesinde kına gecesi düzenlenir. Çocuğa kma yakılır. Düğünden önce, çocuğa kirve tutulur ve kirveye, çikolata, tatlı, elbiselik kumaş, gömlek gibi hediyeler götürülür. Düğünden önce, genellikle yayla çorbası, kuru fasulye ya da taze fasulye (mevsime göre), sarma ve dolma, tavuk ya da dana eti haşlaması ve kızartması ile salatalardan oluşan yemek verilir. Düğün sırasında, meşrubat, çerez ve tatlı yenilmesi yaygındır. Kirve düğünden sonra çocuğa çikolata ve hediye getirmektedir. Kirvenin ailesi ile, çocuğun ailesi, artık yalan akraba sayılırlar, kız alıp verme gerçekleşmez ve bayramlarda, özel günlerde birbirlerine hediyelerle giderler.
GELİN HAMAMI
Düğünden birkaç gün önce her iki taraf, birbirlerine "bedle" denilen hediyeler hazırlar. Bu arada erkek evi kızı hamama götürür. Gelin hamamına yemekli gidildiği gibi sadece börek ve kahke gibi çöreklerle de gidilmektedir.
KINA GECESİ
Kına da çerezler yenir, şerbetler içilir ve gelinin eline kına yakılar.
DÜĞÜN YEMEKLERİ
Düğünler genellikle yemekli olur. Bir hafta öncesinden ekmekler açılır. Bu arada gelin evinde bayrağın asıldığı ağaç dalma ya da kamışa soğan bağlanır. Gençler ateş ederek bu soğanı düşürmeye çalışır. Düğünde pilav çeşitleri ve etli yemekler ağır basarve konuklara "tini" denilen incir rakısı sunulur.
Gelin evinden çıkarılırken, kaynana gelinin başına bereketli olması için çerez ya da buğday serper. Kaza ve belanın giderilmesi için geline şişe kırdırılır. Çok çocuğunun olması için geline nar kırdırılır ve yumurta yedirilir. Gelin erkek evine geldiğinde ayağına kurban kesilir ve gelinin evine bağlı olması, yerleşip kalması için kapıya hamur yapıştırılır. Düğünden birgün sonra "supha" günüdür. O gün herkes geline vereceği hediyeleri getirir. Gelin konuklara şerbet ikram eder.
ÖLÛM(CENAZE) YEMEKLERİ
Cenaze evine başsağlığına gelen ziyaretçiler, aileye olan yakınlıklarına göre, beraberlerinde yağ, şeker, pirinç, bulgur, oğlak v.s. getirirler. Daha çok haşlanmış et, pilav üstü olarak verilir. Ayrıca etli sebze yemeklerinden biri yapılır. Ölü helvası, gelen ziyaretçilere ve konu-komşuya dağıtılır. Özellikle cenazelerde hazırlanan yemek çeşitleri yoktur. Hazırlananlar tamamen acılı aileye ve yakınlarına bağlıdır.
BAYRAM YEMEKLERİ
Ramazan bayramına özgü olarak hazırlanan en özel şey, kadayıf ve künefe tatlıları ile, mutlaka herkesin yaptığı bayram kahkesidir. Ayrıca, bayram kutlamaya gelen herkese, çikolata, şeker, limonata ikram etmektedir.
Kurban Bayramında, kurban kesenler, kurban etlerini en az 7 aileye olmak üzere dağıtırlar. Kurbanlık hayvanlar daha çok, koç, dana ve tekelerden seçilirler. Çünkü halk arasında dişi hayvanın etinin yenilmemesi gerektiği inanışı yaygındır. Kurbanlık hayvanın kuyruk yağı ve iç yağı çıkarıldıktan sonra, kuyruk yağı eritilerek, daha soma yapılacak yemeklere katılmak üzere buzdolabında saklanır. Kurban etleri daha çok mangalda, şiş kebap, patlıcan kebabı, kıymalı şiş kebap olarak tüketilir. Ayrıca içli köfte, semirsek yapılması, etlerin kavrulması yoluyla tüketimde yaygındır. Bunların yanında " zerzavat" adı verilen soğan salatası ve çoban salatası tüketilir.
SAHUR VE İFTAR YEMEKLERİ
Ramazan ayına girmeden önce sac ekmeği açılarak 1-2 ay yetecek kadar ekmek yapılır. Oruç, hurma ve zeytinle açılır. İftarda etli yemekler ağır basar. Sahurda ise börek ve oruk çeşitleri tüketilir.
ADAK YEMEKLERİ
Adaklar mutlaka ziyaretlerde, türbelerde kesilir. Adağın etinden çeşitli yemekler hazırlanır. Bunların başında, adak eti ve pirinçten yapılan çorba, bulgur pilavı üstü haşlanmış adak eti, "hrisi" adı verilen yemek ve keşkek gelir.
MEVLİT
Mevlitte, gelenlere yemek verilmez.Şerbet;helva ve şeker ikram edilir.
AŞURE GÜNÜ
Halk arasında Muharrem Ayı "Aşure Ayı" olarak isimlendirilmiştir. Aşure Ayında komşular sırayla aşurelerini yaparlar. Aşureye 12 çeşit malzeme konulması şarttır. Yapılan aşureninde en az 12 eve dağıtılması geleneği yaygındır.
HIDIRELLEZ
Hıdırellezde yeşil sebze yemekleri, kuzu eti, boyanmış yumurta yenir. Ayrıca "kete" ismindeki tuzlu çörek yapılarak dağıtılır.
