Girit Mutfağı
Nergis Kılıç
Girit Mutfağı; meyve, sebze, kekik, bal, yoğurt, otlar, çeşitli peynirler, zeytinyağı, deniz ürünleri ve şaraplardan oluşan son derece sağlıklı bir beslenme kültürüne sahiptir.
Girit Mutfağı, zengin otlarından dolayı yeşil mutfak olarak da anılmaktadır.
Sarmaşık, ebegümeci, ısırgan, cibez, istifno, turp otu, kenger, hindiba, şevket-i bostan, gelincik, labada, kuş otu, sinirotu, helvacık, radika, deniz börülcesi, kuşkonmaz, arapsaçı, marata, tarla çakısı, tarla çivisi ve daha pek çok ot Girit mutfağını süsler. Bu otların hepsi, Türkiyenin Ege kıyılarında da yetişmektedir.
Girit mutfak geleneğinde bu otlar olabildiğince az haşlanmaktadır. Böylece yeşil renkleri ve besin değerleri korunmaktadır. Otlar genellikle üzerlerine limon, zeytinyağı ve sarımsak karışımı bir sos dökülerek yenilmektedir.
Girit Mutfağında zeytinyağı çok önemli bir yer tutar. Zeytinyağı evlerde, manastırlarda, değirmenlerde, fabrikalarda ve özel çiftliklerde üretilir. Salamura edilmiş ya da edilmemiş siyah veya yeşil zeytin günün her saatinde tüketilir. Girit, Türkler ve Lübnanlılar gibi, sabah kahvaltısında zeytin yiyen üçüncü Akdeniz Mutfağıdır.
Balık, en fazla sahil kesimlerinde tüketilir. Balık çorbası, rağbet edilen bir balık yemeğidir. Kırmızı et nadiren yenir. Baklagiller özellikle kış aylarında sıkça pişirilir.
Girit Mutfağı, Türk damak tadına çok yakındır. Bu mutfak, Türk Mutfağını hem etkilemiş, hem de ondan etkilenmiştir. Giritte yapılan yemeklerin pek çoğu Ege bölgesinde, özellikle de Ayvalıkta yapılmaktadır. Bu yemeklerden bazıları şunlardır: Kuzu etli şevket-i bostan, ısırgan otu salatası, kabak pabucaki, kalamar dolma, enginarlı ve yoğurtlu kuzu, fava, ahtapot ızgara, tuzda balık, zeytinyağlı turp otu, ısırgan ve tere ile yapılan gelincik böreği, börülce, nohut çorbası.
