Gazlı İçecekler
Milli Eğitim Bakanlığı
Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi
Ankara 2006
İçecekler içerisinde önemli bir paya sahip olan gazlı içecekler, karbondioksit ile gazlandırılmış olan meyveli, aromalı, kola, tonik gibi içeceklerdir. Gazlı içecekler genel olarak gazoz veya meşrubat olarak da adlandırılırlar.
Gıda Maddeleri Tüzüğüne göre gazoz, içerisinde belli miktarda sitrik asit veya tartarik asit, şeker ve saf karbonik asidi ihtiva eden içilmeye elverişli sularla yapılan içkiye denir. (m. 443)
Türk Standartlarına göre ise gazoz (gazlı alkolsüz içecek); içilebilir özellikteki su ve izin verilen tat verici, asitlendirici, tamponlayıcı, stabilize ve emülsifiye edici renklendirici oksitlenmeyi önleyici, köpük önleyici aroma verici ve kimyasal koruyucu katkılarla tekniğine uygun olarak hazırlanan ve karbondioksitle yapay olarak gazlandırılmış olan içecektir (TS 4080)
Serinletici bir özelliğe sahip olan gazlı içecekler günün her saati içilebiliyor olmalarından dolayı tüketimi oldukça fazladır. Bitki, meyve aromalı ve sade olmak üzere birçok çeşitleri mevcuttur.
Ülkemizde piyasada mevcut olan meşrubat markalarından bazıları şunlardır;
Uludağ
Fruko
Yedigün
Fanta
Seven Up
Coca Cola
Pepsi
Sprite
Tonik water
Maden suyu, soda
Fresh
Schweppes
Ritmix
F5
Türk gıda kodeksinin alkolsüz içecekler tebliğinde yer alan hususlar göz önüne alınarak gazlı içeceklerin taşıması gereken özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz.
Tiplerine özgü tat, koku, renk ve görünüşte olmalı, yabancı tat ve koku içermemelidir.
Gazlı içeceklerin karbondioksit miktarı en az 2 g/l olmalıdır.
Kola içeceğinde kafein miktarı en çok 150 mg/l, tonik içeceğinde kinin miktarı (sülfat tuzu olarak) en çok 90 mg/l olmalıdır.
Sofra içeceğindeki mineral madde miktarı en çok 2 g/l yapay sodadaki mineral madde miktarı en az 600 mg/l olmalıdır.
Alkolsüz içeceklerin hazırlanmasında şeker olarak sakkaroz, glukoz, fruktoz, glukoz şurubu, fruktoz şurubu veya invert şeker şurubu kullanılabilir. Gazozlar suni tatlandıncılarla (sakkarin, dulsin gibi) tatlandınlamazlar. Sunî esanslarla kokulandırılamazlar ve boyanamazlar. Sınıflarına göre saf karamel ve tabî boyalarla renklendirilebilirler ve kokulandırılabilirler.
Vitamin, mineral ve diğer besin öğeleri ile zenginleştirilebilir.
Meyveli gazozda meyve suyu veya püresi ağırlıkça en az % 4, gazsız meyveli içeceklerde ise en az % 10 olmalıdır.
