Fındık Araştırma İstasyonu Giresun
BA Giresun denince akla ilk gelen şey fındıkır, burada fındıkla ilgili bir araştırma kurumunun olması gurur verici, öncelikle bize vakit ayırdığınız için teşekkür ederiz.
GK Biz teşekkür ederiz Banu hanım, adım Gökhan Kızılcı, 6 yıldır burada görev yapıyorum.
BA Memleketiniz Giresun mu?
GK Hayır Malatya'lıyım ama doktora tezimi fındık üzerine yaptığım için bu görevdeyim.
BA Öncelikle şunu öğrenmek istiyorum fındığın anavatanı nere?
GK Karadeniz bölgesi, 2000 yıldır bu meyvenin tarımı yapılıyor.
BA Araştırma istasyonunun görevi nelerdir?
GK Burası ilk olarak 1936 yılında Atatürk'ün emriyle kurulmuş, fındık ıslahı, yeni türlerin yetiştirilmesi, fındık çiftçisinin eğitimi, toprak analizleri yaparak verimi arttırmaya çalışmak, Gübretaş ile ortak bir çalışma yaparak fındığın istediği mağnezyum, çinko ve bor gibi mineralleri sağlayan gübre üretmeye başladık. En az kimyasal kullanarak organik fındık üretmek için de çalışmalarımız var, fındıkla ilgili değişik ürünler üretme çalışmalarımız var mesela fındık cipsi gibi, piyasaya çıktığı zaman patates cipsinden daha pahalı olacak ama daha sağlıklı.
BA Burada kaç kişi çalışıyor?
GK Toplam 60 kişi istihtam ediyor. İstasyonumuzun bahçesinde araştırmalar ve denemeler yapıyoruz.
BA Fındık kreması yemek reçel yemekten daha faydalı.
GK Evet maliyeti yüksek ama besin değeri daha fazla.
BA Fındık kabukları nasıl değerlendiriliyor.
GK Daha çok yakacak olarak kullanılıyor, az miktarda da sunta yapımında kullanılıyor.
BA Fındık üretimiminin Türkiye'ye katkısı nedir?
GK Türkiye ihracatının ilk sırasında fındık yer alır. Her yıl 2-2,5 milyar dolar ihracat geliri oluyor. Buda bütün ihracat gelirinin yarısına tekabül ediyor.
BA Öyleyse neden fındık borsası Hamburg'da?
GK O şehir efsanesi, sadece fındık değil bütün kabuklu yemişler oradan işlem görüyor, Almanya en büyük alıcı ama fındık fiyatlarını daha çok üretime göre biz belirliyoruz. Fındık %90 oranında çikolata sanayiinde kullanılıyor.
BA Kaç şehrimizde fındık üretiliyor?
GK 14-15 ilimizde fındık kültürü yapılıyor, yaklaşık 400.000 çiftçimiz bunun ziraatını yapıyor. 700.000 hektar gibi oldukça geniş bir alana yayılıyor? Karadeniz'in topoğrafik yapısını düşündüğümüz zaman fındık gerçekten vazgeçilmez bir ürün, arazinin meyilli olması ve toprağın her ürüne elverişli olmaması nedeniyle fındık Allah'ın Doğu Karadeniz'e vermiş olduğu büyük bir nimet.
BA Yıllık üretimimiz ne kadar?
GK 600.000 ton bu rakam dünya fındığının %75'ine tekabul ediyor.
BA Bir fındık ağacı kaç kilo ürün veriyor?
GK Biz ona ağaç demeyiz "ocak" deriz bir gövdeden değil pek çok gövdeden çıkar. Her ocaktan da yaklaşk 1-1,5 kilo fındık elde ediliyor. Bir dönüm alana 50 ocak dikilir. Bu miktar istediğimiz kadar iyi değil. DOğu karadeniz'de Batı Karadeniz'e göre toprak yapısı daha düşük oluyor. Bunun sebebi bakım yetersizliği, bakçelerimizde yeteri kadar gübreleme, mücadele, yenileme yapılmıyor.
BA Fındık üretiminde modern tarım yapılıyor mu?
GK Malesef yapılmıyor, atadan görme iptidai usuller her zaman geçerli, zaten fındık ağacına bakmasınız da birkaç sene ürün vermeye devam eder. Bununla birlikte az sayıda da olsa tekneik bilgiler alarak modern tarım yapan çiftçilerimiz de var, tabiki onların ürünleri daha çok oluyor.
BA Türkiye'de kaç çeşit fındık var?
GK Tesbit edebildiğimiz 17 çeşit fındık çeşidi var. Ama 6-7 çeşidi en çok üretiliyor. Tombul çeşidimiz, yağlı fındık da denir Giresun yöresinde yetişir. Ancak çikolata sanayi yağsız fındık tercih ediyor, çünkü fındık yağı ve kakao yağı birşince akma yapıyor. Tombul fındık daha çok kuruyemiş olarak tüketilir.
BA FInfık dikilerek fındık çıkar mı?
GK Evet çıkar ama tozlanma neticesi genetiği bozuk olarak ürün verir. Tombul fındık bu şekilde üretilmiş bir fındıktır.
BA Fındık sağlık açısından da çok yararlı...
GK Evet insan sağlığı için yeteri kadar fındık tüketilse, üretilen fındık Türkiye'ye bile yetmez. Fındık bir kuruyemiş değil ana besin maddesidir.
BA Bir fındık ocağı kac senede ürün veriyor?
GK 5-6 senede ürüne geçer. 10 senede tam kapasiteye geçer, ocak sistemli bir ağaç olduğu için yüzlerce sene yaşar, ağaç sürekli kendini yeniler. 60 yılda bir ocaklar sökülüp bahçe yeniden dikilirse daha verimli olur.
BA Gökhan bey çok teşekkür ederiz.
GK Ben de teşekkür ederim.
