Çerkes Mutfağı
Bandırma Onyedi Eylül Universitesi
Kuzeybatı Kafkasya’da doğmuş bir halk olan Çerkeslerin M.Ö. 6. yüzyıldan bu yana Azak Denizi, Karadeniz ve Gürcistan’a kadar uzanan kıyıların ve toprakların oluşturduğu üçgen bölge genel anavatanları kabul edilmektedir.
1859-1864 yılları arasındaki ‘Büyük Sürgün’ döneminde Kafkasya’dan 1.400.000’den fazla insan anayurtlarını terk etmek zorunda kalıp Osmanlı topraklarına yerleştirilmişlerdir.
Çerkeslerin Sinop, Samsun, Çorum, Amasya, Tokat, Sivas, Yozgat, Kayseri, Kahramanmaraş çizgisini izleyen ilk yerleşim bölgesi Hatay’da Türkiye Cumhuriyeti topraklarından çıkarak bugünkü Suriye ve Ürdün topraklarında devam etmektedir. Bu hattın çevresindeki Muş, Kars, Adana gibi illerde de Kafkas kökenli yerleşim yerleri bulunmaktadır.
İkinci bir hat ise Güney Marmara yöresindeki Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Düzce illeri boyunca uzanmaktadır. Ayrıca Kütahya, Afyon, Konya, Aydın gibi illerde de küçük Kafkas göçmen köylerine rastlanmaktadır.
Çerkes mutfağı, Kafkas coğrafyasının sert, soğuk ve zorlu coğrafyasının en önemli temsilcisidir. Bu bağlamda mutfak, ağırlıklı olarak temel malzemeler ve temel teknikler üzerine gelişmiş ve gelenekselliğini korumuştur.
Kafkas coğrafyasının zorlu şartları altında hayatta kalmak üzerine gelişen Çerkes yemek kültürü, ağırlıklı olarak un ve hayvansal gıdalara yönelik olarak gelişmiştir.
Çerkes mutfağında fazlaca soğan ve sarımsak kullanımı mevcuttur.
Geleneksel Çerkes mutfağı et ve et ürünleri bakımından da oldukça zengindir. Daha çok etin haşlanmasına, kurutulmasına, fırında pişirilmesine dayanmaktadır.
Pek tercih edilmeyen yağda kızartma türü et yemekleri Çerkes mutfağına son dönemlerde girmiştir.
Haşlanmış söğüş et, et suyu, kurutulmuş et, Çerkes sucuğu, Çerkes salamı, Çerkes kavurması, Çerkes tavuğu başlıca et yemekleridir.
Süt ve süt ürünleri de Çerkes mutfağında önemli yer tutmaktadır. Kışlık yoğurt, Çerkes peyniri türleri, kefir bunlardan bazılarıdır.
