BESİN ve BESLENME
Canlı varlıklar yaşamalarını besin maddeleri denilen yiyeceklerle sağlarlar. Ağız yolu ile alınan bu maddeleri vücût fiziksel ve kimyasal işlemler uygulayarak yaratır. Enerji dediğimiz bu kuvvetin sonucu sürüp giden hayat, alınan besinlerin çıkardığı ısıya bağlıdır. Bu nedenledir ki, besinlerin saöladıâjı güç. ısı ölçüsü olan kalori ile ölçülmektedir.
Besinlerdeki karbonhidrat (kömür), lipit (yağ) ve protein (azot) maddeleri, solunum yolu ile alınan oksijen aracılığı ile yanarak bu ısıyı oluşturur. Besinlerin vücûtta yanması ve böylece yararlı hale gelmesi, yararlı olmayanların dışarıya atılması, iç organlarımızın çalışmaları ile olmaktadır.
Bu çalışmalar sonunda sindirilen besinler vücût dokularını yaparak geliştirir, korur ve bozulanları onarır. Sonradan kullanılmak üzere de biriken bu besinler gerektiğinde ısı haline gelerek güç sağlarlar. Böylece sağlığı, yaşamayı düzenlerler.
Bu besinlerin hepsi aynı kuvveti sağlamaz. Bazıları vücût için daha çok yararlı olur. Bazıları da sağladığı kuvvetin azlığına karşılık başka bakımlardan yarar sağlarlar.
Kalori ile ölçülen, besinlerin verdiği güç önemlidir.
Kalori, D litre suyun sıcaklığını 1 derece (santigrat) yükselten ısıdır.
insanların günlük kalori ihtiyacı değişiktjr. Cinsiyet, yaş ve çalışma koşullarına göre bu ihtiyaç değişir. Bunun en önemlisi çalışma koşullarıdır. Zira, bir insan, çalışması sırasında harcadığı enerjiyi besin maddeleri ile yerinden sağlamak zorundadır. Yaşamanın sürdürülmesi, sağlıklı kalabilmek için bu şarttır.
Çalışan insanları üç grupta toplayarak ihtiyaçları olan kalorileri şöylece belirleyebiliriz :
1) Ağır işlerde çalışanlar: Bunların günlük kalori ihtiyaçları 4.000'dir. Bu ihtiyaç 700 gram karbonhidrat, 95 gram protein ve 90 gram yağla sağlanır.
2) Vücûtlariyle çalışanlar: Günlük kalori ihtiyaçları 3.000'dir. Bu ih tiyaç 500 gram karbonhidrat, 80 gram protein ve 70 gram yağla karşılanır.
3) Oturarak çalışanlar: Kalori ihtiyaçları 2.500 dür. Bu ihtiyaç 400 gram karbonhidrat, 70 gram protein ve 55 gram yağla sağlanır.
