AY ÇÖREĞİ (Macaristan)
30 gr (2 çorba kaşığı) maya
2 yemek kaşığı + 1 tatlı kaşığı şeker
200 (1 su bardağı) süt
600 gr (5 su bardağı) un
1 tatlı kaşığı tuz
300 gr (1+1/4 su bardağı) yağ (soğutulmuş)
2 yumurta (hafifçe çırpılmış)
üstleri için:
1 yumurta (hafifçe çırpılmış)
Mayayı küçük bir kasede ufalayıp 1 tatlı kaşığı şeker ekleyerek çatalla püre haline getiriniz. 2 yada 3 yemek kaşığı süt katarak, süt ve mayayı maya eriyene kadar eziniz. Kâseyi sıcak ve hava cereyanı olmayan bir yerde 15-20 dakika mayalı karışım kabarıp şişerek köpüklü bir hale gelene kadar bekletiniz.
500 gr unu, 2 yemek kaşığı şekeri ve tuzu, ısıtılmış orta boy bir kâseye eleyiniz. 60 gr (4 çorba kaşığı) yağı bıçakla küçük parçalar halinde kesilmiş olarak kâseye ekleyip, parmak uçlarınızla, karışım, ufalanmış ekmeğe benzer bir görünüm alana kadar, yağı una yediriniz. Unlu karışımın ortasına bir çukur açarak mayalı karışım ile, kalan süt ve yumurtaları bu çukura yerleştiriniz. Parmaklarınız yada spatula yardımıyla, unu yavaş yavaş, ortasındaki sıvıya katınız. Hamur yumuşak ve yapışkan bir hal alana kadar karıştırmaya devam ediniz.
Hamurun üstüne biraz un serpip kâsenin üstünü temiz bir bezle örterek soğuması için, 1 saat kadar buzdolabında bekletiniz. 250 gr yağı 2 yağlı kâğıdın arasına yerleştiriniz. Yağı, merdane ile 20X15 sm boyunda, boyu eninden uzun bir dikdörtgen halinde açınız. Kağıdıyla birlikte buzdolabına yerleştiriniz.
Kalan unu fayansın yada mermer bir levhanın üstüne serpip hamuru unun üstüne yerleştiriniz. 10 dakika, fayansın üstündeki unun hepsi tükeninceye kadar, yoğurunuz. (Hamur esnek ve pürüzsüz bir hal almalıdır). Merdane ile 30X20 cm. boyutunda bir dikdörtgen halinde açınız. Buzdolabındaki yağı, kâğıtlarını aldıktan sonra hamurun ortasına yerleştiriniz. Hamurun dört kenarını, yağı tamamen örtecek biçimde içeriye doğru katlayınız. Sonra 40 sm boyunda bir şerit halinde uzunluğuna açınız. Hamurun altta ve üstte kalan üçte birlik kısımlarmı içeriye katlayınız. Katlanmış hamuru yağlı kâğıda sararak, soğuması için 10 dakika kadar buzdolabında bekletiniz. Hamuru açıp katlama işlemini, üç defa daha tekrarlayınız. (Her seferinde, hamuru 10 dakika kadar buzdolabında bekletmek gerekir). En son açılmasından sonra hamuru 1 saat kadar buzdolabında bırakınız. 3 fırın tepsisine soğuk su serpiniz.
Buzdolabındaki hamuru, unlanmış fayans yada mermerin üzerine alarak yarım santim kalınlığında bir kare halinde açınız. Sonra, kenarı 12 sm'lik kareler halinde ve bu kareleri de çaprazına üçgenler halinde kesiniz.
Ay çöreklerine şekil vermek için üçgenleri alttan başlayarak yuvarlayınız. Kenarların yapışması için üstlerine hafifçe çırpılmış yumurta sürünüz. Rulolara yarım ay şekli vererek hafifçe uçlarını birleştiriniz. Ay çöreklerini ıslak fırın tepsilerinin üstüne dizerek büyüklükleri iki katına çıkana kadar 20-30 dakika sıcak bir yerde bırakınız.
Fırınınızı yüksek sıcaklıkta (220°C) ısıtınız. Ay çöreklerinin hafifçe birleştirilmiş uçlarını ayırarak üstlerine, hamur fırçasıyla, çırpılmış yumurta sürünüz. 15 dakika, nar gibi kızarana kadar fırında pişiriniz.
Not: Bu çöreğin, ilk olarak, 1686'da Osmanlılar Budapeşte şehrini kuşattığı sırada yapılmış olduğu söylenir. Gece çalışmakta olan fırıncılar Osmanlıların surların arkasında tünel kazdıklarını duyarak alarm verirler. Osmanlıların yenilgiye uğramaları üzerine, Budapeşte fırıncılarına bu savaşın anısına, Osmanlı İmparatorluğunun sembolü olan yarım ay biçimindeki çörekleri yapma ayrıcalığı tanınır.
