Analı Kızlı Hakkında
Yaklaşık bir asırdır ismini duyduğumuz analı kızlı köftenin Adana'ya mı, Malatya'ya mı ait olduğu tartışılıyor.
Adana'da Seyhan ırmağı kenarında yaşayan Haçca ana adındaki bir kişi bu yemeği yapmış ve adını koymuştur. Haçca ananın tam yedi oğlu vardır. Kendisi bir kız çocuk özlemiyle yanıp tutuşmaktadır.
Haçca ananın Allah'a yakarışları boş çıkmamıştır. Bir kız evlat sahibi olmuştur. Haçca ana kızına gözü gibi bakıp büyüterek evlenecek yaşa getirmiştir. Nihayetinde Haçca ananın kızına görücüler gelmektedir. Fakat hepsine bir kulp bulup kızını bir türlü vermemektedir. Kızı bir gün bir genci sevip onunla kaçınca, biricik kızının yanında olmamasına dayanamayan Haçca ana yataklara düşer. Bunu öğrenen kızı eşini de ikna ederek anasının elini öpmeye gider. Kızının özlemiyle yaşayamayacağını anlayan anne onu affeder. Yedi gün yedi gece ziyafet düzenler. Analı kızlı, bu muhteşem düğünde yapılan çok özel bir yemektir.
Kadınların bir araya gelerek yaklaşık 2 saatlik yoğun mesainin ardından hazırladıkları analı kızlı köfte, önemli ve özel günlerde tüketilmesinin yanı sıra turistik amaçla kente gelenlerin de tercih ettiği yemekler arasında yer alıyor.
Kentin vazgeçilmez yemeklerinden olan köfte, bir asrı aşkındır ilk günkü lezzetini kaybetmeden sofralarda yerini alıyor.
Dananın sırt etinin bulgurla karıştırılarak yoğurulmasıyla dışı yapılan analı kızlı köftenin içi için ise orta yağlı kıyma ve soğan kavruluyor. Bir yandan başka bir tencerede kuşbaşı et, nohut ve salçalı su kaynatılıyor. Daha önceden hazırlanan kıyma ve soğan büyük ve küçük şekildeki hamurun içine doldurulup üzerine nohut suyu eklenerek servis ediliyor.
Türk Patent ve Marka Kurumu'ndan 2021'de coğrafi işaret tescili alan Malatya'nın analı kızlı köftesi, Arslantepe Höyüğü'nün UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alınmasının ardından kente gelen yerli ve yabancı turistlerin beğenisine sunuluyor.
Analı kızlı yemeği sulu bir yemek olması sebebiyle çorba olarak da bilinir. Tiritli dolma köfte, akıtma köfte ya da analı kuzulu olarak da adlandırılan yemek farklı yörelerde yapılmaktadır.