Bu sofraları da bütün örtü veya Amerikan usulü denen ortaya bir milyö dö tabl (masanın ortasına konan otuz, otuzbeş santim eninde ve yetmiş beş ile bir metre uzunluğunda örtü) ve herkesin önlerine de peçetemsi küçük dikdörtgen örtüler koymak üzere iki ayrı şekilde örtü kullanarak düzenlenebiir.
Fakat bu sofralar da, gerek bütün örtü kullanılsın, gerekse peçetemsi küçük dikdörtgen örtüler kullanılsın bu örtü değişikliği sofranın hazırlanış ve kuruluşunda esaslı bir değişiklik meydana getirmez.
Masaya bütün örtü örtülecekse; örtüyü masaya o şekilde yerleştirmelidir ki, örtünün orta kıvrık yeri masanın tam orta kısmına gelsin ve masanın dört bir tarafmdan sarkan etekleri de masanın kenarından en çok yirmi santimden daha fazla aşağı sarkmasın.
Amerikan usulü, yani bir milyö dö tabi ve peçetemsi küçük dikdörtgen veya yuvarlak örtüler kullanılacaksa; milyö dö'tabl'ın yine masının ortasına gelmesi ve herkesin önlerine konulmakta olan peçetemsi küçük örtülerin de bir diğeri ile aynı aralıkta olması gerekir. Milyö dö tabi kullanıldığında, sofraya sağlı sollu iki adet de şamdan koymak zorunluğu vardır. Bunları milyö dö tabi'm orta merkezine doğru eşit aralıklarla yerleştirmelidir.
Tabak takımlarını, masanın tam ucu hizasında ve diğer tabak servisleriyle 50 - 60 santim aralıkla, fakat aynı mesafede olmak üzere yerleştirmeli ve her bir servis için de ikişer adet tabak koymayı tercih etmelidir. (Yalnız bir tabak koyarak ve her yemekte tabak değiştirerek de sofra düzenlenebilir.) Bu iki tabaktan altta daima düz tabağı, üste de, çorba içilecek ise; çukur; mezemsi ordövr yenecekse; küçük tabak koyarak tabakları sofraya yerleştirmek gerekir.
Peçeteleri, uzunluklarına doğru ikiye, monogramlı ise üçe katlamalı. Bunlar tabağın üstüne konabileceği gibi tabağın soluna yani çatalm yanı basma da konabilir.
Sofrada kullanılan, milyö dö tabi, peçetemsi küçük örtüler ise; bu durumda peçeteleri, her halde tabakların üstlerine oturtmak daha uygun olur.
Çatal, kaşık ve bıçak takımlarından, çatal ile balık çatalını sola, kaşık, bıçak ve balık bıçağını da sağa koymalıdır. Bıçakların ağızlan, yani keskin tarafları da tabak yönüne doğru olmaları gerekir. Ancak çatal, bıçak ve kaşıklardan herhangisi önce kullanılacaksa onları daima tabağın en sonuncusu olarak yerleştirmek gerekir ve yerleştirilen çatal, kaşık ağızlarının yukarıya, ya da örtüye doğru çevrilmiş olmaları, sofranın durum ve hazırlanışına göre ev sahiplerinin zevkine kalmış bir niteliktir. Fransız yönteminde çatalın dişleri ile kaşık ağızları örtüye çevrilmiş olması, îngiliz yönteminde ise yukarıya bakması gerekir.
Bununla beraber, her yemek değiştiğinde yeni servis kullanarak ve sofraya sadece o yemekte kullanılacak takımları koyarak sofra düzenlenebilir. Ancak bu halde, sofraya servis yapan bir garson veya usta bir hizmetçi bulunması gerekir. Sadece bir çorba kaşığı, ya da çatal, bıçağı ile balık çatalı," bıçağı veya et çatal, bıçağı olmak üzere yalnız iki takım kullanmakla sofranın daha fazla süslenmiş olacağına inanıyoruz.
Sofrada ayrıca salata veya tereyağı bulundurulacaksa, salata kâse veya tereyağı kaplarına, altlık olmak üzere sofraya birer küçük tabak daha koymak gerekir.
Fakat bunlar esas servis tabaklarının üst kısımlarına bardakların sol taraflarına yerleştirmeli ve salata için kullanılacak çatal, kaşık ve tereyağı için kullanılacak bıçaklan da bunlann kenarlanna koymalıdır.
Sofraya büyük örtü örtülecek ise: Masanın üstüne büyük örtüyü düzgün bir şekilde örttükten, ya da peçetemsi küçük örtü kullanılacak ise; yine masının ortasına milyö dö tabl'ı örttükten sonra, sofra kaç kişilik kurulacaksa o kadar adet de küçük peçetemsi örtüleri masaya eşit aralıklarda ve düzenli bir şekilde yerleştirmelidir.
Masanın etrafına, her bir servis için iki tabak hesabiyle ve 50 - 60 santim arasında eşit aralıklarla tabaklar birbirlerinin üstlerine oturtulmuş olarak ve tabakların kenarları da masanın tam kenarı hizasında olmak üzere yerleştirmelidir. (Alta daima düz, üste de çorba içilecek ise çukur; ordövr yani meze yenecek ise küçük tabak; çorba ve meze yenmediği takdirde de iki düz tabak koyarak tabaklan düzenlemelidir).
Çatal, kaşık ve bıçak takımlarından çatal ile balık çatalını sola, kaşık, bıçak ve balık bıçağını da sağa koymalı ve bıçakları masaya koyarken bunların keskin taraflarının daima tabak yönüne bakmaları gerektiği gibi çatal, bıçak ve kaşıklardan hangisi daha önce kullanılacak ise onların, daima tabağın en uzak yerine yerleştirilmeleri gerekir.
Peçeteleri, uzunluklarına doğru ikiye, monogramlı ise üçe katlamalı, bunları tabağın sol tarafındaki çatalın yanıbaşma ya da tabakların üstlerine koymalıdır. (Eğer, sofrada kullanılmakta olan örtü, küçük peçe-temsi örtüler ise; peçeteleri tabakların üstlerine oturtmak gerekir.)
Ayırca masada salata veya tereyağı bulunduracak ise; salata kâse ve tereyağı kaplarının altlarına, birer küçük tabak koyarak bunları masanın orta kısımlarına doğru düzgün bir şekilde yerleştirmelidir. Her iki servis arasına tuz ve biberlikleri de yerleştirdikten sonra masanın iki yanına, hiç olmazsa bir köşesine küçük bir tabağa oturtulmuş bir veya iki cins de hardal koymayı da unutmamalıdır.
Sofranın süslenmesi gerekiyorsa: Masanın merkezine uzunluğuna doğru eşit aralıklarla (sofrada çiçek konacak yerlerin, servis tabaklarının, yani oturan kimselerin hizasında konmasına dikkat etmelidir.)
karanfil, krizantem veya lavanta filizlerine sarılmış güller, ya da etrafları yeşil yapraklariyle çerçevelenmiş konca veya tomurcukumsu çiçekleri düzenli bir şekilde yerleştirmelidir.
Fakat bu süsleniş tarzı, her ne kadar bir parça da ev sahibinin zevkine kalmış bir neden ise de, çiçeklerdeki renk armonisinin esaslı olarak göz önünde tutulmasını unutmamak gerekir. Yani sofraya çiçekleri yerleştirirken sarı kırmızı, kestane, portakal gibi renklerden hangilerinin birbirlerine daha fazla uyduğunu deneyleyerek bunları sıraya kovmak ve böylece bir renk armonisi vücuda getirmelidir.
Bir de masanın tam orta merkez kısmına, bir yemişlik veya sepet, içine, düzgün, özenli ve değişik bir şekilde yerleştirilmiş olarak meyva koyarak sofrayı süslemelidir.
Süsleme de sona erince; son olarak sıra ekmek ile sandalyalann yerleştirilmesine kalmaktadır. Özellikle resmî ziyafetlerde sofraya yuvarlak şekilde yapılmış küçük ekmekler kullanmak öğütlemeye değer. Fakat bu ekmekleri, sofranın soluna yerleştirilmiş peçetelerin üstüne oturtmak, eğer peçete monogramlı ise yuvarlak ekmeği, herkesin önündeki servis tabaklarının tam orta kısımlarına oturtmak gerekir. Eğer peçeteler tabakların üstlerine oturtulmuş ise, ekmekleri servis tabaklarının sol kısmma ve çatalın yanıbaşma yerleştirmekte de bir sakınca yoktur. Fakat sofraya, bu şekilde küçük ekmek konulduğunda servis yapacak olan kimse, davetlilerin önlerine sık sık dikkat etmesi ve misafirlerden her kimin ekmeği bitmiş ise, bir ekmek tabağına yerleştirilmiş küçük ekmeklerden, servis maşasiyle alınmak şartiyle davetlilerin sol taraflarına birer küçük ekmek bırakılması gerekir.
Ekmeklerin de dağıtımı sona erince; sıra son olarak iskemlelerin düzenine gerekir ki bunu dâ her tabak servisinin önüne ve hepsi de biribirlerine aynı mesafede olmak üzere iskemleleri, masaya düzgün bir şekilde yerleştirmeli, davetlilerin oturmalarına hazır bir halde yemek sofrasını düzenlemelidir.
|
