Türk mutfak kültüründe ayrı bir kategori oluşturabilecek kadar zengin olan eşlik yemekleri, aslında başlı başına bir yemek kültürü konusudur. Türk mutfağında, ana yemeklerin yanında yer alan, salatalar, turşular, mezeler, cacık, bazı otlar vs. yemeği zenginleştirmekle kalmaz, tamamlayıcı bir unsur olarak da farklı bir işleve sahiptir. Örneğin, et yemekleriyle yenen sebze, baharat ve otlar, daha çok yağlı olan yemeği hafifletici bir işleve sahiptir.
Hatta bu tür ürünlerin bir çoğu başlı başına yemek olarak da karşımıza çıkar. Ancak şu hemen belirtmemiz gerekir ki bu yiyecekler yemeğe eşlik etmedikleri zaman, daima ekmekle birlikte yenilir. Yani ekmeğin katığıdır. Soğan, tuz ekmek; piyaz ekmek; domates, hıyar, soğan ekmek vs.
Bu türden kullanımlar hâlâ yaygın olmakla birlikte yerel mutfakların yaygınlaşmasıyla yan ürünler, artık tamamlayıcı yemekler olarak kullanılmaktadır. Ve birbirinden bağımsız çeşitleriyle muazzam bir lezzet verici konumuna dönüşmüşlerdir.
Meze çeşitleri, salatalar, turşular komşu mutfaklarda da yer almasına karşın, Türk mutfağındaki lezzetleri diğerlerinden daha farklıdır. Örneğin turşu Türk mutfağında yöresel çeşitliliğe sahip özel bir yiyecektir. Aslında bir tür saklama metodu olan turşu kurma (yapmak) bir süre sonra özel bir tad halini almış, türlü çeşitleriyle seçkin bir yan yemek olmuştur. Her yörenin turşu yaptığı ürün farklı olmakla birlikte, yörelere göre farklı kuruluş biçimleri de vardır. Ve bu yerel lezzetlerin öne çıkmasına sebep olmaktadır.
Aynı şekilde salatalarda da durum bundan farklı değildir. Çok bilinen salata türlerinin yanında, tamamen yerel nitelikli çok sayıda Türk mutfağının vazgeçilmez tadlarıdırlar. Ezme salata, pirpirim salatası, bostana vd…
|
