Shakshouka (Fas)
https://mutfakradyosu.com
½ tatlı kaşığı kimyon tohumu
180 ml
zeytinyağı
2 iri kuru
soğan, doğranmış
2 adet kırmızı
biber ve 2 adet yeşil
biber, 2cmlik şeritler halinde kesilmiş
4 tatlı kaşığı esmer şeker (muscovado)
2 adet defneyaprağı
6 dal dağ kekiği, ayıklanmış ve yaprakları koparılmış
2 tatlı kaşığı doğranmış maydanoz
2 tatlı kaşığı kıyılmış kişniş, süslemek için
6 adet olgun
domates, iri doğranmış
½ tatlı kaşığı safran
Bir tutam kırmızı pul
biber
250 ml su
8 adet
yumurta (serbest gezen
tavuk yumurtası)
Deniz tuzu
Taze çekilmiş kara
biber
Kimyon tohumlarını büyük döküm bir tavada yüksek ateşte 2 dk. kavurun. Zeytinyağını
koyun ve hemen
soğanları ilave ederek 5 dk. soteleyin. Yeşil ve kırmızı
biberleri ve baharatları ilave edin ve yüksek ateşte koyu bir renk alana kadar 10 dk. pişirin. Domatesi, safranı, pul
biberi, tuzu ve kara
biberi ilave edin. Ocağın altını kısıp kısık ateşte 15 dk. pişirin. Yemek pişerken, ara sıra kontrol ederek makarna sosu kıvamını alacak şekilde su ilave edin. Tadına bakın ve baharatını, tuzunu ayarlayın. Biraz acı ve baharatlı bir tat olmalı. (Önceden hazırlayacağınız baharat karışımları da kullanabilirsiniz. Mutfakradyosunda zaman zaman baharat karışımı tarifleri yayınlıyorum).
Defne yapraklarını çıkarın ve daha sonra tavanın içindeki karışımı dört porsiyona bölün. Ocağın ateşini orta sıcaklığa ayarlayın ve her porsiyonun ortasında
yumurtalar için ikişer oyuk açın. Her oyuğa bir
yumurta kırın. Biraz tuz serpiştirip, tavanın üzerini kapatın. Çok kısık ateşte 10-12 dk. pişireceksiniz. Arada
yumurtaların yeterince katılaşıp katılaşmadığını kontrol edin. Üzerine kişniş serperek servis edin.
Not: Shakshouka (şakşuka) Kuzey Afrika mutfağından bir
yemek. Libya, Fas, Cezayir, Tunus ve Mısırda ufak tefek değişikliklerle karşılaşıyorsunuz. Mesela Fasta
enginar kalbi,
patates ve
bakla ile yapılıyor. Ama sadece buralarla sınırlı değil. Mesela İsrailde de çok popüler. Yumurtalı bir
yemek olduğu için İsrailin vazgeçilmez kahvaltı menüsü, ama akşam yemeği olarak da tercih edilebilir. Humus ve falafelin en büyük rakibi olarak görülüyor. 1950lerde yaşanan İsraile kitlesel göç dalgasında Tunuslu Yahudiler ve Magribi Yahudilerle birlikte buraya geldiği düşünülüyor.
Shakshouka Tunus Arapçasında ve diğer Magribi lehçelerinde karışım anlamına geliyor. Sebze yahnisi veya sebzeli yahni anlamına gelen bir Berberi sözcüğü chakchoukadan türediği varsayılıyor.
Bazı kaynaklara göre de, shakshouka Osmanlı mutfağının bir icadı. Bu varsayıma göre, Osmanlı İmparatorluğundan bir tarafta Orta Doğuya ve diğer tarafta da İspanyaya yayılmış. Buralardan da, yolculuğunu sürdürmüş. Bu varsayım, iddiasını bizim topraklardaki menemene dayandırıyor.
Geleneksel tariflerde en sade ve basit haliyle karşımıza çıksa da, pek çok uyarlaması mevcut. Bu kadar fazla kültürel göç sonucu çeşitli değişimler geçirmesi de son derece normal.
Kuzey Afrikalılar Shakshoukayı Berberi mutfağına özgü tajine adı verilen toprak bir kapta pişiriyor. Hatta başka ülkelere göç eden Afrikalılar için fotoğrafta gördüğünüz elektrikli versiyonu bile yapılmış. Bana bir tür güveç gibi gelince, biraz araştırdım; güveç olduğu fikrinden vazgeçmiş değilim. Aynı zamanda, tajine isimli bir
yemek türü de var. Yani, aynen güveç gibi. Sebzeli tajine,
tavuklu tajine vb.