Malatya Valiliği
Mutfağın önemli yerini oluşturan ocağın dışı davlumbaz, tabanı yekpare taştır. Davlumbaz ahşaptır ve oymalarla süslenmiştir. Davlumbazın içinde ocak bulunur.
Ocak, taş veya kerpiçten yapılıp çamurla sıvandıktan sonra öllük denilen beyaz toprakla perdah edilmiştir.
Ocağı perdahlama işlemi, zaman zaman tekrar edilerek ocak ve çevresinin sürekli temiz görünmesi sağlanır. Davlumbazın önüne kanaviçeli (nakış) ucu dantelli örtüler gerilerek davlumbaza temiz ve süslü bir görünüm kazandırılır. Davlumbazın üst kısmı raf gibidir. Raflarda baharatlar ve tuz bulunur. Yanında, duvara çakılı mıha (çivi) gaz lambası asılır. Lambanın yeri değiştirilmez.
Ocağın çevresinde yemek yapımında kullanılan malzemelerden tuzluk, kepçe, tahta kaşıklar, delikli kaşık (kevgir), sac, maşa, körük, oklava, merdane, ekmek tahtası ve ekmek döndüreceği bulunur. Bu gereçlerin hepsi duvardaki mıhlara asılıdır. Ocakta yakacak olarak odun, çalı çırpı, satın alınan tahta parçaları ve çekirdek kabukları ile bahçelerden toplanan gazel yakılır.
Duvardaki raflara ayaklı ve kapaklı taslar, kapaklı yuvarlak veya oval sahanlar, kenarı delikli sahanlar, terpoşlar konur. Rafların alt sıralarına ise tencere ve guşganalar dizilir. Rafların her katı dantelli ve kanaviçeli örtülerle bezenir. Camlara elde örülmüş perdeler takılır. Korniş olarak kullanılan tel veya sicim ipi ile perdeler, cam pervazın üzerine geçirilir. Cam pervazları cilalı ahşaptır. Kullanılan ağaç cevizdir. Tavana arıstağ denir. Tavanı tutan kalın kolon görevi yapan ağaçlara gahma, enine atılan (tavanda) direklere hezen, tavandaki ince ağaçlara ise direk denir.
Ocağın içinde demirden yapılmış üçayak (sacayağı) bulunur. Üçayağın üzerine önce tenekeden yuvarlak levha parçası, sonra tencere konur. Koyulan bu tenekenin görevi, ateşin isini almak ve ısının her yana eşit yayılmasını sağlamaktır.
Ocağın yanında ocağı kullanacak kişinin oturması için minder bulunur. Ocağın bulunduğu kış damı, ailenin oturmak ve yemek için toplandığı yerdir. Zorunluluk dışında burada yatılmaz.
|
