Hatay Mutfağı
Hatay Valiliği
Hatay Mutfak Kültürü ve Yemekleri
Dr. Kadriye ŞAHİN
"Fiziksel ihtiyaçlara hizmet eden mallar -yiyecek ve içecek-, bale ve şiirden daha az anlam taşıyan şeyler değildir. Hayatı sürdüren ve sağlığı koruyan mallar ile zihin ve kalbe hizmet eden öbürleri arasındaki yaygın ve yanıltıcı ayrıma gelin son verelim". (M. Douglas ve B. Isherwood,2000: 87).
Akdeniz Bölgesinin en doğu ucunda Suriye sınırındaki Hatay, tarihi çok eskilere dayanan, ticaret yollarının geçiş noktasında yer alan önemli bir kenttir. Akadlar, Hurriler, Mısırlar, Persler, Roma ve Bizans, Haçlılar, Memluklular ve Osmanlılar bölgeye yerleşen bazı medeniyetlerdendir.
Yemek için mi yaşamak, yaşamak için mi yemek sorusu sürekli tartışılmasına rağmen bu sorunun cevabını ancak, yemek kültürünün içinde şekillendiği bölgenin çevresel, ekonomik ve sosyal koşulları belirlemektedir.
Mutfak dediğimiz şey insanlığın ilk ortaya çıkmasından günümüze kadar değişen, gelişen ve karmaşıklaşan bir olgudur. Ayrıca yeme eylemi hem biyolojik, hem kültürel hem de psikolojik bir sürecin ürünüdür. Bu üç boyutlu ihtiyacın sonucunda mutfak geleneği hem sürekli değişen, hem de sürekli karmaşık bir hal alan ama aynı zamanda da kültürleri birbirinden kısmen ayırmaya yardım eden önemli bir kültürel ağdır. Bu bağlamda yemek kültürü bir toplumda yiyeceğin üretiminden tüketimine kadar izlediği süreç ve bu sürece bağlı olarak ortaya çıkan maddi, manevi kültürel öğelerin oluşturduğu önemli bir kültürel sistemdir.
Antakya yemek kültürünü çevresel koşullar, sosyokültürel yapı, ekonomi ve dinsel inanışlar şekillendirmektedir.
İnanç turizminin merkezlerinden birisi olan Hatayın merkez ilçesi Antakya aynı zamanda gastronomi
turizmine de hizmet edebilecek kalite ve zenginliktedir.
Hatay mutfağını bu kadar özel kılan nedenler pek çoktur. Ancak en önemlisi kültürel zenginliğini mutfağına ve yemek çeşitlerine bu denli güçlü aktarabilen, daha önemlisi her türlü modern baskıya rağmen bunu geliştirerek sürdürmeyi başaran kentlere neredeyse rastlanmazken, Hatay mutfağı bunu başaran güzel bir örnektir.
Bulunduğu coğrafi konum itibariyle Ortadoğu mutfağı ile benzerlikler göstermesinin yanında Anadolu ile de pek çok ortak yemek çeşitliliğine ve geleneğine sahiptir. Ancak bu benzerlik yine de Hatay mutfağının kendine özgü ve ayırıcı halini ortadan kaldırmamaktadır.