Çocuklarda Diş Sağlığı
Diş çürükleri zamanımızın belki de en önemli çocuk hastalıklarının başında geliyor. "Canım, altı üstü çürük bu ne olacak. Nasılsa bunların yerine yenileri gelecek" diye düşünmekle de çocuğumuzun yetişkinlik çağında romatizma ve kalp gibi hastalıklara yakalanmasına da şimdiden davetiye çıkarıyoruz.
Çocukların dişleri niye çürüyor? Süt dişleri normal dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler.
Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılmayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir.
Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin tutumu, diş fırçalama alışkanlığını belirler.
Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata emzik ya da biberonu şeker, reçel gibi gıdalara batırarak çocuklara vermeleri veya uyku avalarında şekerli süt, meyve suyu gibi gıdalara alıştırmalarıdır. Bu tür beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Süt dişleri neden önemli?
Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Bir diğer sonuç da elbette hiç kimsenin çocuğunda görmek istemeyeceği ciddi estetik sorunlara yol açmasıdır.
Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.
Süt dişlerindeki çürükler tedavi edilmeli mi?
Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, kötü koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin görüntüye yol açar. Bu dönemde tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride diş çarpıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve romatizmadan kalp hastalıklarına kadar genel sağlık problemlerine sebep olabilecektir. Dolayısıyla süt dişlerindeki çürükler, 'nasıl olsa yerine yenileri gelecek' yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.
Süt dişlerindeki çürükler; ağrıyla çocuğun çok küçük yaşlarda tanışmasına ve gelecekte bazı korkularının oluşmasına neden olabilir. Ayrıca bu çürükler süt dişlerinin çok erken kaybına neden olabilir.
Çocuklarda diş fırçalama ne zaman başlamalıdır?
Bebek altı-sekiz aylıkken, yani ilk dişler ağızda göründüğünde temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişlerin en azından çiğneme yüzeylerini temiz bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.
Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra yani ortalama 2.5-3 yaşında başlanması uygundur.
Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra anne-babanın kontrolü iyi olur.
Çocuklar için nasıl bir diş fırçası seçilmeli?
Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Diş fırçaları altı ayda bir değiştirilmelidir.
Çocukların dişleri günde kaç kez fırçalanmalıdır?
Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce, sadece üçer dakikalık etkili bir fırçalama işlemi yeterlidir. Her iyi alışkanlık gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılır.
Biberon çürüğü
Biberon çürüğü görülen dişler tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır, iltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin huzursuz olmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur. iltihap alttan gelecek kalıcı dişleri de etkileyip şekillerinin bozuk olmasına yol açar. Bu dişler çekilmek zorunda kalırsa çocukta konuşma problemleri ortaya çıkabilir.
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, koruyucu önlemlerin erken dönemde alınması gerekir. Bu önlemleri şöyle sıralayabiliriz:
Bebeğinizin gece ağzında biberonla uyuma alışkanlığını önleyin.
Beslendikten sonra uyutmaya çalışın.
Biberondaki süte şeker, bal pekmez gibi tatlandırıcılar ilave etmeyin.
Eline şekerli gıdalar yerine elma, havuç gibi besin değeri yüksek ve diş temizliğine yardımcı gıdalar verin.
Bebek beslendikten sonra mutlaka su içirin.
İlk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbentle dişlerini silerek temizleyin.
