Brokoli
Küçük Asya ve Akdeniz kökenli bu sebze, Brassica ailesinin bir üyesi. Latince adıyla "Brassica Oleracea" turpgiller familyasından olan brokoli, ilk kez 16. yüzyılda eski Romalılar zamanında İtalya'da yetiştirilmeye başlanmış, 1720'lerde İngiltere'ye götürülmüş. Günümüzde ise, dünyanın hemen hemen her yerinde brokoli tüketilmekte. Ilıman ve serin iklimlerde iyi yetişen brokoli, tohumdan üretilir; tohumlar ya doğrudan tarlaya ekilir ya da yastıklarda yetiştirilen fideler sonradan tarlaya taşınır. Karnabahara benzeyen ve bir yıllık bir bitki olan brokoli, çeşidine ve iklime bağlı olarak 60-150 günde gelişir.
Lahana grubundan olan brokoli 60-90 cm yüksekliğinde, çabuk büyüyen, dallı bir bitkidir. Dalların ve orta eksenin tepesinde çiçek tomurcuklarının oluşturduğu yeşil renkli, sık salkımlar bulunur. Brokolinin birçok değişik çeşidi var. Bunlardan biri form itibariyle karnabaharı daha çok andıran, ancak çiçekleri yeşil değil mor renge sahip olan "mor brokoli". İtalyan brokolisi" diye adlandırılan cinsin ise çiçekleri normal brokoliden daha büyük ve geniş. Kokusu lahanaya benzer ama lahanaya göre daha hafiftir.
Brokoli, içeriğinde bol miktarda C vitamini ve potasyum olduğundan son derece yararlı besindir. Kansere karşı koruyucu olan brokolinin, özellikle kadınları göğüs kanserine karşı koruduğu biliniyor. Bol miktarda kalsiyum içerdiği için kemik erimesine de birebir. Mineral ve demir eksikliğini gideren brokoli, spinabifîda hastalığını (doğuştan belkemiğinde son omurun kapanmamış olması) önlüyor. Ayrıca A vitamini bakımından da zengin olan brokolinin, koyu yeşil renkli sert sapları ve sık tomurcuk salkımları çiğ olarak yenir ya da sebze gibi pişirilebilir. Brokoli çiğ olarak, çeşitli soslarla birlikte yenebildiği gibi pişmiş olarak da son derece lezzetli bir sebzedir. Brokoliden püre yapılıp, çorbalarda kullanılabilir. Çeşitli otlar, mayonez ve peynir katılmış soslarla da yenilebilir.
Brokoliyi satın alırken ve pişirirken nelere dikkat etmeli: Brokoliyi alırken, çiçek kısmının sıkı ve sapının da kolayca kırılabilecek kadar diri olmasına dikkat etmek gerekir. Satın alınan brokoli, buzdolabının sebze bölümünde 3 gün kadar bozulmadan saklanabilir. Brokoliyi pişirirken vitamin kaybına uğramaması ve fazla pişmesini önlemek için, küçük bir tencereye saplarından bağlanmış olarak oturtun. Böylelikle brokolinin sltoları pişerken çiçekli kısımları ısıdan daha az etkilenir. Ayrıca brokolinin güzel yeşil rengini kaybetmemesi için de fazla haşlanmaması gerekir.
