Bayramın Ağız Tatları
THY Skylife
İslam dünyasında on bir ayın sultanı olarak algılanan ramazan ve bayramı özellikle ülkemizde sosyalleşmenin en yoğunlaştığı neredeyse bir festival derecesinde yaşanmaktaydı. İçinde herkesin imkânı yettiğince çeşitli yiyecekleri ve içecekleri sofrasında bulundurmak, her zamankinden daha fazla ibadet etmek, fakirin zenginin herkesin katıldığı eğlencelere katılmak gibi etkinlikler yer almaktaydı. Her yaştan insan hareketlerinin yoğunlaştığı ramazan ve bayram günleri özellikle yemek türlerinin zirveye çıktığı ve sofraların parlatıldığı günlerdi.
Bayram vaktine yaklaştıkça en önemli hazırlıklar bayramlık kıyafetlerin, hediyelerin, bahşişlerin, yiyecek ve içecek ikramlarının hazırlanmasıydı. Özellikle bahşişler ve hediyeler arife gününde takdim olunurdu.
Arife gecesi konaklarda aşçıbaşılar un kurabiyesi (sakızlı) ve un helvası hazırlar, varaklar ve balmumundan yapılmış süslerle bezenmiş tepsilerde ev sahiplerine ikram edilirdi. Boşaltılan tepsinin içine keseler konularak aşçılara geri gönderilirdi.
Bayram ikramları yoğunluklu olarak sakızlı lokum, badem ezmesi, miskli akide şekeri (maalesef artık yapılmıyor), altın mineli gümüş zarflı fincanlar içinde kakuleli kahve, şerbet ve baklava gibi şekerli yiyecek ve içeceklerden oluşmakta. Belki de bu nedenden ötürü ramazan bayramı aynı zamanda ‘şeker bayramı’ olarak anılıyor. Saray mutfaklarında ‘Taam-ı Paşayan’ yemek listelerinde 1650 tarihli bayram ziyafetinde yer alan baklava, ramazan bayramının tatlı ikramlarının en önemli tatlısı olup hala günümüzdeki önemini koruyor.
Özellikle ülkemizin tamamında geleneksel olarak ev baklavası bayram için üretiliyor. Özellikle ev hanımları bayram için yapılacak baklava hazırlıklarını konu komşu bir araya gelerek hummalı, tantanalı ve içine biraz telaş katılmış keyifli bir çalışma yaparlar. Evlerde üretimi son derece zahmetli olan baklava hane hanımının kendi elleriyle hazırladığı ve bayram misafirlerine gururla sunduğu bir ikramdır.
Zira baklava yapımındaki gereken mahareti ve tadımındaki yüksek keyfiyle bence tatlıların zirvesidir.
