Astronotlar Uzayda Nasıl Besleniyor?
https://www.cumhuriyet.com.tr
Astronotlar, ağırlıksız ortamda sağlıklı ve lezzetli bir beslenme için nasıl hazırlıklar yapıyor? Uzayın mutfağındaki gizemleri keşfedin.
Uzay, sadece keşfe çıkan roketler ve bilim adamları için değil, aynı zamanda astronotların midesi için de bir meydan okuma sunar. Ağırlıksız bir ortam, yemek hazırlama süreçlerini tamamen değiştirir ve astronotları klasik mutfaklardan uzaklaştırır. Peki, uzayda beslenmek nasıl bir deneyim?
Özel Menüler
Astronotlar, uzayda geçirdikleri süre boyunca özel olarak hazırlanan menülerle beslenirler. Bu menüler, uzayda ihtiyaç duyulan tüm besin öğelerini dengeli bir şekilde içermek üzere tasarlanır.
Vakumlu ve Kurutulmuş Gıdalar
Uzayda taşınabilirlik ve depolama sorunları göz önüne alındığında, gıdalar genellikle vakumlu veya kurutulmuş olarak uzaya gönderilir. Bu sayede gıdaların ağırlığı azaltılır ve raf ömrü uzatılır.
Isıtmaya Gerek Yok
Uzay aracındaki mikrodalga veya fırın gibi geleneksel ısıtma yöntemleri kullanılamaz. Bu nedenle astronotlar, önceden hazırlanan vakumlu paketlerdeki gıdaları doğrudan tüketirler.
Tat Problemleri
Uzayda ağarlıksızlık, vücudun sıvı dengesini etkileyebilir ve tat alma duyusunu değiştirebilir. Bu nedenle astronotlar, genellikle daha yoğun ve baharatlı gıdaları tercih ederler.
Taze Meyve ve Sebzeler
Uzayda taze meyve ve sebzelerin bulunması zordur, ancak bazı uzay görevlerinde özel yetiştirilmiş bitkiler kullanılarak bu ihtiyaç giderilmeye çalışılır.
Uzayda Yetişen Bitkiler
Bazı uzay görevlerinde, astronotlar uzay aracında kendi sebzelerini ve otlarını yetiştirmek için özel yetiştirme üniteleri kullanabilirler. Bu, taze ve sağlıklı gıdaların tüketilmesine katkı sağlar.
Sıvı Gıdalar
Uzayda içme suyu ve diğer sıvı gıdalar, özel kapalı sistemlerde ve içilebilir tüplerde taşınır. Astronotlar, bu tür sıvı gıdaları bir pipet veya özel bir içme kabı kullanarak tüketirler.
Kırıntı Olmamalı
1973-1974 yıllarında Skylab Uzay İstasyonu için NASA özel ısıtıcı, konserve et ve sebzelerden oluşan bir menü hazırlamış. 1981-1986 yıllarında gerçekleşen Shuttle projelerinin menüsünde ise badem, şekerleme, yumurta, karbonhidrat tozu, protein tozu, portakal suyu, greyfurt suyu yer almış. Zaman geçtikçe astronotların evlerinde hissetmeleri için menüler geliştirilmeye başlandı. Uzayda kalori miktarı sınırlı tutulsa da Dünya’yı aratmayacak tatlar sunmaya artık daha fazla özen gösteriliyor. 2004 yılından beri NASA ile işbirliğinde olan dünyanın en iyi şeflerinden Alain Ducasse, kolay sindirilebilir ve kırıntı çıkarmayacak yiyecekleri hazırlıyor. Çünkü kırıntılar yer çekimsiz ortamda istasyondaki aletleri bozabilir.
