Yiyiniz içiniz ancak israf etmeyiniz (Araf 31)
Banu Atabay'ın lezzetler.com Yemek Tarifleri Sitesi

Ayvalık demek zeytinyağı demek! Türkiye’nin önde gelen zeytinyağı üretim bölgelerinden biri olan bu yer, yıllık üretimi ve çeşitliliğiyle dikkat çekiyor. Ayvalık zeytinyağı, özellikle Ege ve Akdeniz mutfaklarının temel lezzetleriyle uyumlu; yaprak sarma, enginar dolması, taze fasulye gibi zeytinyağlı yemekler veya deniz ürünleri ve salatalarda kullanıldığında malzemelerin doğal tadı öne çıkıyor. Zeytin ağaçlarının yoğun olduğu bu bölgede, hemen her lokantada iyi yemek bulmanız kaçınılmaz ancak sadece bununla yetinmeyin; zeytin üretim tesislerini gezmek, zeytin hasadına katılmak veya yerel pazarları ziyaret etmek hem zeytinyağı çeşitlerini görmek hem de bölgenin gastronomi kültürünü anlamak açısından değerli bir deneyim sunuyor.
Ayvalık’ın mutfağı, Ege Denizi’nin sunduğu çeşitlilikle şekilleniyor. Bölgenin kıyılarında bolca bulunan papalina, sardalya ve levrek, taze olarak balıkçılardan restoranlara ulaşıyor. Midye dolma, ahtapot salatası ve çeşitli balık mezeleri hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin Ege’nin zengin deniz yaşamını tatmalarını sağlıyor. Ayvalık’ta deniz ürünleri yemek, sadece karın doyurmak değil; bir ritüel ve keşif.
Ayvalık sınırlarına girdiğiniz anda ilk yapacağınız şey, Ayvalık tostu yemek olmalı! İnce dilimlenmiş sucuk ve bol kaşar peyniriyle hazırlanan bu tostun alametifarikası elbet ekmeği. Bu lezzet şehrin sokak lezzetlerini tek bir lokmada deneyimlemenizi sağlıyor. Sokaklar boyunca fırınlardan yeni çıkmış reçeteler, taze börekler ve yerel atıştırmalıklar da sizi karşılıyor olacak.
Ayvalık mutfağı, Girit göçmenlerinin zengin mutfak kültürünü ve bölgenin doğal bitki örtüsünü harmanlar ve kendine özgü bir lezzet dünyası yaratır. Bu mutfakta şefler, arapsaçı, turp otu, ebegümeci, akkız, radika, cibez ve şevketibostan gibi otları zeytinyağı ve sarımsakla birleştirir hem besleyici hem de lezzetli mezeler hazırlar. Yerel halk, her otu ve sebzeyi farklı biçimlerde değerlendirir, bu sebeple daha önce denk gelmediğiniz lezzet kombinasyonlarını burada görebilirsiniz, hatta bu yemeklerde otların vitaminlerini kaybetmemesi için bıçak dahi kullanılmaz.
Ayvalık mutfağı, tatlılarında da hafifliği ön planda tutar. Ağır reçetelerden farklı olarak bademli, sakızlı muhallebi gibi sütlü tatlılar burada daha sık tercih edilir; bu tatlılar doğal malzemelerin ön plana çıktığı hafif lezzetler sunar. Ancak buranın yıldızı Lor tatlısı. Ayvalık’a özgü, şerbetli bir tatlı bu. Kullanılan lor peynirinin kesinlikle tuzsuz olması gerekir ve yapımında tatlının sıcak, şerbetin ise soğuk olması esastır. Lor tatlısı, 1920’li yıllarda Girit’ten Ayvalık’a göç eden Giritli Türkler tarafından mutfağa kazandırılmış.