Kaymak
THY Skylife
Yemek tarihi ve kültürü içinde
sütün insan hayatındaki etkin rolü çok geniştir. Doğduğu andan itibaren anne
sütüyle beslenmeye programlanmış olan insanoğlu, yaşamının ilerleyen bölümünde de tabiatın mucizesi olan
süt ve
süt ürünleriyle beslenmesini sürdürmüştür. Araştırmacılar,
süt veren h
ayvanların ilk evcilleştirildiği bölgeleri Asya toprakları olarak belirtiyorlar. Özellikle Orta Asya'da
süt ve
süt ürünlerinin çeşitliliği, binlerce yıl önce kullanılan ilginç teknikler günümüzde halen devam etmekte.
Süt, son derece nazik bir gıdadır. Sağıldığı andan itibaren çok kısa zamanda bayatlayan ve bozulan bir ürün olduğu için aynı zamanda tehlikeli hastalıklara da yol açabilir. İnsanlığın,
sütü sağlıklı ve verimli kullanma şartlarına getirinceye kadar geçen zamanın ne kadar olduğu bilinmiyor. Süt, başlangıçta atalarımız için gerçekten bir bilmeceydi. İçinde bulunduğu bazı organizmalar,
sütün tereyağ,
peynir,
yoğurt gibi ürünlere dönüşmesini sağlamaktadır. Sütün ortaya çıkardığı ilk sürpriz ürünler olan tereyağ,
peynir ve
yoğurt, doyurucu özelliklerinin yanısıra besin değeri yüksek gıdalar olarak mutfaklarımızda baş köşeyi aldı. Süt ve mucizeleri tüm dünyaya yayılarak beslenme sistemlerine yerleşti. Dünyada mevcut olan bine yakın
peynir çeşidi olduğu düşünüldüğünde, bu mucizenin önemi daha da açık ortaya çıkıyor . Tereyağ ise dünya mutfaklarının en çok aranan ve tüketilen yağlarının başında geliyor. Yoğurt, son 30 yıldır en sağlıklı ürünlerden biri olarak Türkçe ismiyle, dünya sofralarından geniş kullanımlara yelken açtı.
Süt ve
süt ürünlerinin, tereddütsüz tüm dünyada yaşayan insanların damaklarında ortak bir lezzet kanaati oluşturması çok ilginçtir. Bu ortak lezzet kanaatinin sırrı ise
sütün içinde bulunan, tadına doyulmaz
süt yağıdır. Sütün yağını çıkarıp sofralara katmak ise bambaşka bir inceliktir.
Türk mutfağındaki önemli lezzet kaynaklarından biri olan
kaymak, en yalın ifadeyle
sütün yağının yoğunlaştırılmasıyla elde edilir. Günümüzde, ağırlıklı olarak hamur işi tatlılarının yanı sıra ve
ayva ve
kabak tatlısının yanında sunulur
kaymak. Fakat kullanımı tereyağdan çok daha önceye uzanan
kaymak, yıllar boyu mutfaklarda pişirme yağı olarak yoğun kullanılmıştır. Günümüzde halen helvada,
yumurta yemeklerinde, pilavlarda ve hatta Saraybosna'da pişirilen cevapçiç (bir nevi kebap) üzerinde kullanılmaktadır.
Fakat kaymağın gerek üretim zorlukları, gerek
sütün daha verimli kullanılma arzusu, gerekse saklama koşullarının güçlüğü, insanları muhafazası daha kolay ekonomik yağların kullanımına yöneltmiştir. Kaymak, ancak çok önemli zamanlarda tatlılara eşlik ederek tüketilir olmuştur. Kaymağın damaklarda ve akıllarda oluşturduğu incelikli lezzet algısı, onu günlük dilimizde güzeli ve en iyiyi betimlemek üzere çok sık kullanılan bir sıfat haline getirmiştir. Özellikle eskiden, boyunlarına astıkları askıda taşıdıkları yoğurdu satanlar, satış yapabilmek ve ürününün kalitesini vurgulamak için yoğurdum
kaymak, dondurmacılar ise dondurmam
kaymak diyerek seslenirlerdi sokaklarda.
Kaymak, çeşitli h
ayvan
sütlerinden yapılsa da daha çok, manda
sütünden elde edilir. Manda
sütü,
kaymak bağlama özelliği ve renginin daha beyaz olması nedeniyle tercih ediliyor. Uzmanlar tarafından da bu
sütün yağ ve kuru madde oranının diğer
sütlere göre daha yüksek olduğu belirtiliyor. Ülkemizde geleneksel üretim tekniğinden kaynaklanan başlıca iki tip
kaymak bilinir.
Bunlardan biri lüle
kaymak, diğeri ise Afyon kaymağıdır. Kaymak üretimi daha çok Afyon, Edirne, Kocaeli, İstanbul, Bursa, Balıkesir, Ankara illeri ve çevrelerinde yapılır.
Kaymak, Türk mutfak kültürünün en köklü lezzetdir. Kaymak ve
kaymaklı ürünlerin, unutulan değerlerimizin arasına katılmasını engellememiz gerekmektedir.
ML® Kaymak Şekeri için tıklayın
