Güney Am
erika Ülkeleri Mutfakları
Dr. Mehmet AKMAN - Dr. Mustafa METE
Türk ve Dünya Mutfakları
Arjantin, Şili, Brezilya, Venezuela ve Kolombiya gibi ülkelerin yer aldığı Güney Am
erika kıtalar içinde, Güney Kutbuna en çok yaklaşanıdır.
Karmaşık bir jeolojik yapıya sahip olan Güney Am
erika'da, iklim büyük bir çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın uzunluk açısından ikinci büyük ırmağı olmasına karşın yeryüzündeki tüm akarsuların beşte biri kadar su taşıyan Amazon, kıtanın en büyük ırmağıdır.
Gıda üretimiyle tanınmasına rağmen, kıtanın toplam yüzölçümünün ancak % 10'u ekilebilmektedir. Pek çok ülke tarımsal üretiminde ancak kendini yetebilmekte, bazıları bu düzeye de erişememektedir.
İspanyol fetihleri öncesinde, Güney Am
erika yerlilerinin, Islah ettiği bazı bitkiler, bugün tüm dünyada beslenme açısından önem taşımaktadır. Bu kıtanın Dünyaya yaydığı sanılan
mısır, günümüzde de yaygın biçimde ekilir ve tüketilir. Ayrıca yaygın bir biçimde yetiştirilen
fasulye türleri de önemli besin kaynaklarıdır. Manyok, tatlı
patates,
domates, bal kabağı ve yer fıstığı ilk Güney Am
erika'da üretilmiş halende yoğun üretim ve tüketim söz konusudur. Kakao,
ananas ve avokado Brezilyada yetiştirilen ürünlerdir.
Kıtaya dışarıdan getirilen bitki türleri ise şeker kamışı,
muz, mango,
portakal,
limon,
greyfurt, Hindistan
cevizi yaygın olarak yetiştirilmektedir. Pirinç üretimi birkaç ülkeyle sınırlı olup, yetersiz düzeydedir. Kıtanın güney kesiminde yetiştirilen,,.buğday özellikle Arjantin'de diğer tahıllarla birlikte büyük ölçüde yetiştirilmektedir. Kıtaya özgü en önemli iki baharat türü, yeni bahar ile kırmızı
biberdir. Kahve özellikle Brezilya ve Kolombiya'da yaygındır.
Kıtanın h
ayvansal kaynaklar, bitkisel kaynaklar kadar yaygın değildir. Sığır eti, Brezilya, Uruguay, Arjantin, Venezüela ve Kolombiya'da en çok tüketilen h
ayvansal besindir. Falkland adaları ve civarında
koyun eti Arjantin'de de av h
ayvanları en çok da Ala Geyik eti tüketilmektedir .
Tatlı su balıkları açısından Güney Afrika çok zengin olup kıtada çok eski dönemlerden beri balıkçılık yapılmaktadır. Bölgeyi çevreleyen Denizlerde, özelliklede Peruda balıkçılık gelişmiş bir durumdadır.
Güney Am
erika'da sırasıyla,
mısır, buğday ve
pirinç en önemli ürünlerdir. Ayrıca
patates, arpa, çavdar da yetiştirilmektedir. Bölgedeki büyük baş h
ayvan sayısı dünya genelinde önemli yer tutmaktadır.