Çebiç (Konya)
https://www.kulturportali.gov.tr
Çebiçler bir yaşını doldurmamış tiftik
keçiler arasından seçilir. Çebiç ve
kuzu asma deneyim isteyen bir iştir. Bu iş genellikle erkekler tarafından yapılır. Çebiç veya
kuzu tandıra asılmadan 8-10 saat önce kesilerek derisinden arındırılması gerekmektedir. Eskiden derisi çıkarılan çebiç veya
kuzu serin bir yerde dinlendirildikten sonra üzerine bol miktarda
yoğurt,
salça sürülür ve etin içine açılmış ceplere
soğan ve
sarımsak konularak bir tür terbiye edilirdi. Kuzu veya çebiçin eti bu işlem ile biraz yumuşatılmış olurdu. Tandır iyice kızdırıldıktan sonra
kuzu veya çebiçin boynuzları varsa bunlar kırılarak başı dört ayağının arasına alınarak telle bağlanıp, tandırın ağzından taşacak şekilde bir şiş veya boruya geçirildikten sonra
kuzu veya çebiçin sırtı tandırın tabanına dönük olmak üzere asılır. Yalnız bu iş yapılmadan önce bir tepsi veya ufak bir leğen içine ıslatılmış
bulgur veya
pirinç konularak tandırın tabanına ateş üzerine yerleştirilir. Bunun sebebi
kuzunun veya çebiçin pişerken çıkarmış olduğu su ve yağın tepsi üzerine damlamasıyla doğal şekilde bir pilav elde etmektir. Bu pilav pişen etle beraber yenilir. Kuzu veya çebiç tandıra asıldıktan sonra üzeri tandırın ağzından büyük bir kapakla kapatılır. Kapağın kenarları çamurla kapatılarak 1-3 saat süreyle et pişmesi için beklenir. Burada dikkat edilmesi gereken şey tandırın kapağından ve küllesinden hava almamasıdır. Kuzu veya çebiç belirli bir süre geçtikten sonra tandırın ağzı açılarak çıkartılır. Bir tepsi içine konulur, ayaklarındaki teller koparılır ve servise hazır hale getirilmiş olur.
Not: Konya âdetinde;
kuzu veya çebiç yer sofrasında, etler parçalanmadan ortadan yenilir. Çatal ve bıçak kullanılması hiç adetten değildir. Çebiç veya
kuzunun iyi piştiğini anlamak için eti salladığımızda, et ve kemik birbirinden ayrılmış olması yeterlidir. Çebiç davetlerinde sofrada bol miktarda yeşillik,
sütlü kuru
soğan ve yanında da yağlı bir ayran bulunur. Kuzu tepsisi sofradan kalktıktan sonra ortaya getirilen dimnit
üzümü ile Hatunsaray divleği yenir. Tandır çebiçi gerek Konya'mızda gerekse Konya dışında ününe kavuşmuştur. Birçok ozan "Konya'nın külfetsiz nimetleri" arasında çebiç hakkında övgüler yazmıştır.